.4
1 ^.'.-Metody i formy nauczania i wychowania w klasach I-III.
1 crniin „mcloiła pochodzi od greckiego słowa methodos, co znaczy badanie, sposób badania, droga dochodzenia do prawdy.
Metoda kształcenia jest to wypróbowany i systematycznie stosowany układ czynności nauczycieli i uczniów, realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.
Stosowane we współczesnej szkole metody nauczania podzielić można na pięć zasadniczych grup: •.
1. Metody podające
2. Metody problemowe j „
3. Metody eksponujące
•4. Metody programowane '
5. Metody praktyczne.
{Typowe metody podające (metody asymilacji wiedzy) \o;f -'):Wykład ińformacyjny j Pogadanka ' i Opowiadanie (
Prelekcja /
Anegdota ; ,
OdczytA-.;.,.
Objaśnienie lub wyjaśnienie. ,
Wykład polega na bezpośrednim lub pośrednim przekazywaniu wiedzy jakiemuś audytorium. Aktywne uczestniczenie w wykładzie wymaga od słuchaczy dużego wysiłku i znacznej dojrzałości umysłowej. Z tego względu stosowany może być sporadycznie w gimnazjum, częściej w szkołach ponadgimnazjalnych i stanowi jedną z podstawowych metod nauczania w szkołach wyższych. Typowe dla wykładu elementy to przekazanie informacji w sposób systematyczny i logicznie konsekwentny. Wykładowca powinien treść wykładu wiązać umiejętnie z życiem, dobierać trafne i interesujące przykłady, starannie się wysławiać. Wykład nie powinien również być zbyt długi.
Wykład informacyjny to taki, w którymi Fćsć jest bezpośrednio przekazywana przez nauczyciela w gotowej do zapamiętania postaci.
Pogadanka polega na rozmowie nauczyciela z uczniami, przy czym nauczyciel jest w (ej rozmowie osobą kierującą. Zmierzając do osiągnięcia zaplanowanego celu stawia uczniom pytania, na które oni z kolei udzielają odpowiedzi.
Pogadanka może służyć:
- Przygotowaniu uczniów do pracy na lekcji Zaznajamianiu ich z nowym materiałem Systematyzowaniu i utrwalaniu wiadomości.
Opowiadanie to przedstawienie jakiejś akcji, rzeczywistej lub fikcyjnej, która przebiega w określonym czasie. Jego celem jest zaznajomienie uczniów z pewnymi rzeczami, zjawiskami, wydarzeniami lub procesami w formie ich słownego opisu. Opowiadanie wdraża uczniów do słuchania ze zrozumieniem i zapamiętywania najważniejszych faktów oraz uczy poprawnego wyrażania myśli.
%
Opis jest najprostszym sposobem zaznajamiania uczniów z nieznanymi im bliżej osobami, rzeczami, zjawiskami przyrody, krajobrazami geograficznymi, wydarzeniami historycznymi itp. Zalecany jest zarówno wtedy, gdy nic ma możliwości zastosowania odpowiedniego pokazu, jak i pizcdc wszystkim wtedy, gdy opisowa towarzyszy pokazywanie opisywanych przedmiotów lub ich modeli czy rysunków.
Anegdota to zwięzłe opowiadanie, często z życia znanej osobistości, zamknięte zabawną i zaskakującą puentą. Jej celem jest rozbudzenie ciekawości poznawczej, zachęcenie uczniów do samodzielnego zdobycia większej ilości informacji na dany temat oraz ułatwienie zapamiętania pewnych faktów.
Prelekcja to odmiana wykładu o treści popularnonaukowej.
Odczyt to również jedna z odmian wykładu. Metoda ta polega na zreferowaniu treści przygotowanych na piśmie.
Objaśnienie lub wyjaśnienie to tłumaczenie polegające na wyprowadzeniu uznanego z góry twierdzenia z innych, wcześniej już znanych, w skończonej liczbie kroków.
(Stosowane w,nauczaniu metody problemowe to:-^ wykład problemowy wykład konwersatoryjny klasyczna metoda problemowa metody aktywizujące:
S metoda przypadków S metoda sytuacyjna S inscenizacja ■S giy dydaktyczne S seminarium •S dyskusja dydaktyczna
Wykład problemowy jest ilustracją jakiegoś problemu naukowego lub praktycznego, jego pojawiania się, kierunków i sposobów jego rozwiązywania oraz konsekwencji wynikających z tego rozwiązania.
Wykład konwersatoryjny polega na przeplataniu fragmentów mówionych wykładu z wypowiedziami słuchaczy lub z wykonywaniem przez nich odpowiednich zadań teoretycznych lub praktycznych. Przekazywana słuchaczom wiedza znajduje bezpośrednie zastosowanie w ich działaniu i dlatego łatwiej ją przyswajają.
Klasyczna metoda problemowa polega na:
1.Wytworzeniu sytuacji problemowej 2..Formulowaniu problemów i pomysłów ich rozwiązania
4. Porządkowaniu i stosowaniu uzyskanych wyników w nowych zadaniach o charakterze
praktycznym lub teoretycznym.