skanuj0012 (226)

188 Lev Manouich

aktem w długiej historii uwięzienia ciała. Zewsząd otaczają nas znaki postępującej mobilności i miniaturyzacji urządzeń komunikacyjnych - telefonów komórkowych i modemów, pagerów i laptopów. Ostatecznie urządzenie do rzeczywistości wirtualnej zostanie zredukowane do rozmiaru implantu-wszczepionego w tęczówkę i połączonego siecią komórkową z Internetem. Od tego momentu będziemy nosić ze sobą własne więzienie - nie po to, aby w pełni szczęścia mylić reprezentację z percepcją (jak to ma miejsce w kinie), lecz po to, aby zawsze „być w kontakcie”, być zawsze podłączonym, zawsze „włączonym”. Siatkówka i ekran połączą się.

Ten futurystyczny scenariusz może nigdy nie stać się rzeczywistością. W chwili obecnej żyjemy z pewnością w społeczeństwie ekranu. Ekrany są wszędzie: ekrany linii lotniczych, ekrany urzędników wpisujących informacje, sekretarek, inżynierów, lekarzy, pilotów itp.; ekrany bankomatów, kas w supermarkecie, wskaźniki w samochodach i - rzecz jasna — ekrany komputerów. Ekran dynamiczny, czasu rzeczywistego, interaktywny w dalszym ciągu pozostaje ekranem. Interaktywność, symulacja i teleobecność - jak przed stuleciami w dalszym ciągu wpatrujemy się w płaską prostokątną powierzchnię istniejącą w przestrzeni naszego ciała i pełniącą funkcję okna do innej przestrzeni. Bez względu na rodzaj epoki, w jaką obecnie wkraczamy, w dalszym ciągu nie wyszliśmy z ery ekranu.

Z języka angielskiego przełożył Artur Piskorz

. *Wcześniejsze wersje tego artykułu były prezentowane na sympozjach „Generated Naturę” (Rotterdam, listopad 1994) oraz „NewMediaLogia” (Moskwa, listopad 1994). Jestem wdzięczny uczestnikom obydwu sympozjów, jak również studentom mojego seminarium „Visual Theory”, za wiele cennych komentarzy i uwag.

LITERATURA

Abramson, A. (1955), Electronic Motion Pictures. A History ofthe Tele-vision Camera, Berkeley-Los Angeles.

Barthes, R. (1976), Diderot, Brecht, Eisenstein, przeł. W. Dłuski, „Dialog” 8.

BAUDRY, J.-L. (1992), Projektor: metapsychologiczne wyjaśnienie wrażenia rzeczywistości, przeł. A. Helman, w: Helman, A. (red.), Panorama współczesnej myśli filmowej, Kraków.

BENJAMIN, W. (1972), Dzieło sztuMwepoce możliwości jego technicznej reprodukcji, przeł. T. Krzemień, w: Helman, A. (red.), Estetyka i film, Warszawa.

Bordwell, D., Steiger, J., Thompson, K. (eds.) (1985), The Classical Hollywood Cinema, New York.

Braun, M. (1992), Picturing Time. The Work of Etienne-Jules Marey (1830-1904), Chicago.

CERAM, C.W. (1965), Archeology of the Cinema, New York.

Edwards, P. (1991), The Closed World. Systems Discourse, Military Police and Post-World War II U.S. Historical Consciousness, in: Levidow, L., Robins, K (eds.), Cyborg Worlds. The Military Information Society, London.

FRIEDBERG, A. (1993), Window Shopping. Cinema and the Postmodem, Berkeley.

Jay, M. (1988), Scopic Regimes ofModernity, in: Foster, H. (ed.), Vision and Visuality, Seattle.

KEMP, M. (1990), The Science of Art, New Haven.

MUSSER, Ch. (1990), The Emergence of Cinema. The American Screen to 1907, New York.

Retrospectiues II: The Early Years in Computer Graphics at MIT, Lincoln Lab, and Harvard, in: SIGGRAPH’89 Panel Proceedings, New York.

RHEINGOLD, H. (1991), Yirtual Reality, New York.