skanuj0014 (161)

winno wiązać się z przyjemnością i zainteresowaniem uczestników. Wycieczki mogą być realizowane indywidualnie, stosownie do potrzeb osób biorących w nich udział. W tym przypadku termin, trasa i czas trwania takiej eskapady regulowane są przez nich we własnym zakresie. Natomiast we wszelkiego rodzaju formach zorganizowanych podlegać muszą ściśle określonemu programowi przygotowanemu przez organizatora. Oprócz dokładnie ustalonej formy, ważnym elementem jest jasno sprecyzowany cel takiego przedsięwzięcia. Cel ten winien obejmować szerokie spektrum wartości poznawczych, edukacyjnych, wychowawczych bądź estetycznych. Szczególnie w młodszych grupach wiekowych właściwie skonstruowane programy wpływać mogą na rozwój sfery wyobrażeniowej, spostrzeżeniowej, uczuciowej oraz myślenia konwergencyjnego i dywergencyjnego.

Wycieczka może być zarówno formą samoistną, jak i częścią imprezy długoterminowej, wzbogacającą i uatrakcyjniającą jej program. Ze względu na specyficzny charakter organizacyjny każdej z imprez wyróżniamy następujące rodzaje wycieczek:

•    Wycieczki terenowe - zazwyczaj piesze lub rowerowe, odbywające się w nieodległym rejonie miejsca zamieszkania lub czasowego zakwaterowania, których głównym celem jest poznanie specyficznych walorów danego regionu. Służą wzbogacaniu wiedzy, wzmacnianiu poczucia lokalnego patriotyzmu i wspólnoty z miejscową „małą ojczyzną".

•    Wycieczki turystyczno-krajoznawcze - organizowane do miejsc o powszechnie uznanych walorach krajobrazowych bądź historycznych. Od uczestników nie wymaga się specjalnego przygotowania fizycznego ani posiadania specjalistycznego sprzętu.

•    Wycieczki turystyki kwalifikowanej - trasy bądź szlaki, po których poruszają się uczestnicy, wymagają od nich właściwego przygotowania kondycyjnego i umiejętności posługiwania się specjalistycznym sprzętem.

•    Wycieczki przedmiotowe i kompleksowe - organizowane wyłącznie dla dzieci i młodzieży. Zasadniczym ich celem jest realizacja pewnych treści i zadań, zgodnych ze szkolnym programem nauczania poszczególnych przedmiotów, w naturalnym środowisku. Odbywają się zarówno w czasie lekcji, jak również w czasie zajęć pozalekcyjnych i przedmiotowych kół zainteresowań. K. Denek określa je jako „lekcje w terenie" (Denek, 1989, s. 134).

W fazie planowania imprezy i przygotowywania programu wycieczki organizator winien zwrócić uwagę na następujące elementy:

•    Jednoznaczne sprecyzowanie celu.

•    Określenie kryteriów doboru i szacowanej liczby uczestników.

•    Ustalenie wymagań uczestnictwa (np. zaświadczenie lekarskie).

•    Zapoznanie się z wszelkimi niezbędnymi informacjami o planowanej trasie.

93