K jna DIALEKTY POLSKIE715

K jna DIALEKTY POLSKIE715



litego języka. Warunki i procesy formowania się języka ogólnonarodo-w[ościow]ego mogą być bardzo różne. Pomijając wypadki spełniania funkcji języka- literackiego przez język innego narodu (łacina w Polsce, język bułgarski na Iiusi) zazwyczaj zasadniczym jego zrębem bywa dialekt jednej, na jbardziej autorytatywnej z grup etnicznych danej narodowości. Tym podniesionym do rangi języka ogólnego dialektem zaczynają pisać i mówić ludzie wykształceni na całym obszarze narodowościowym czy państwowym. System językowy tego dialektu staje się normą obowiązującą w piśmie i w życiu publicznym — normą, do której się muszą stosować także ludzie pochodzący ze środowisk porozumiewających się na co dzień między sobą za pomocą swego odrębnego dialektu. Kie znaczy to, że inne dialekty nie wpływają na język ogólnonarodowy. Czasem, w odpowiednich warunkach narzucają mu one swoje cechy dialektalne. Tak było choćby z językiem ogólnopolskim, w którym za normy wspólnego języka uznane były w jednych wypadkach cechy dialektu wielkopolskiego, potem dialektu małopolskiego i wreszcie mazowieckiego — w miarę tego, jak stolica państwa i ośrodek kulturalny przenosił się z Gniezna i Poznania do Klukowa, a wreszcie do Warszawy. Ponaddialektalny język ogólnonarodowy formuje się do pewnego stopnia jak gwary przejściowe przez uzupełnienie nie zróżnicowanych dialektalnie właściwości tymi spośród cech dialektalnych, które przez twórców, koclyfikatorów i użytkowników języ ka ogólnonarodowego w danym czasie były z jakichś względów' uważane za lepsze, poprawniejsze — więc godne uznania za normy powszechnie obowiązujące.

Mówiąc tu zarówno o języku, który rozpada się na dialekty, jak leż o tym, którego normy formują się w oparciu o międzydialektalne cechy wspólne uzupełnione poszczególnymi — uważanymi za lepsze — cechami diulektalnymi, mieliśmy na myśli zarówno system znaków jak też ich zasób, a więc używaliśmy terminu ..język" w znaczeniu ‘mowa’. Terminem „język ogólny” możemy więc nazywać albo a) jednolity dla całego terytorium, nie zróżnicowany geograficznie zasób i system znaków językowych, które służą do porozumiewania się członków całej wspólnoty językowej, żyjących w tak zwartej grupie, że innowacje językowe docierać mogą do wszystkich zakątków zamieszkiwanego przez nich obszaru, albo b) zasób i system znaków językowych uformowany w oparciu o dialekty dla celów integracji kulturalnej, państwowej czy narodowościowej i fun-gujący niezależnie od narzeczy na całym terytorium językowym w użyciu warstw wykształconych. TY pierwszym wypadku mamy do czynienia z językiem etnicznym (np. język prasłowiański w stosunku do innych indoeuropejskich czy potoczna łacina do języków' romańskich), który może się różnicować rozpadając sic na dialekty w miarę tego, jak poszczę-gójąg; odizolowane ugrupowania plemienne przestają się ze sobą kon-/■<


AOiW


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78943 141 W północnej części obszarów formowania się dialektu małopolskiego o
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78973 171 mów [«J i [a] tuk znacznie się osłabiła, że oba one zaczęły być rea
K ?jna DIALEKTY POLSKIE741 51 Mapa IV. Początki wyodrębniania się Słowian południowych: 1. Zasiąg ku
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78928 126 jako konieczność” (Kit III 281), albo stan wstępowania twardych tyl
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz888 Mapa 58. Wyrównania w zakresie przymiotnikowej końcówki-śgo oraz zaimkow
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz894 NOSZCZl 0lkus2 BMapa 64. Ustalenie się twardej wargowej w temacie praes.
K ?jna DIALEKTY POLSKIE723 33 Cyrkumfleksowa zaś intonacja ustaliła się na zgłosce akcentowanej lub
K ?jna DIALEKTY POLSKIE710 III. ISTOTA JĘZYKA I PROCESY FORMOWANIA SIĘ CZĘŚCIOWO ODRĘBNYCH JEGO TT R
K ?jna DIALEKTY POLSKIE725 VI. ZEWNĘTRZNE uwarunkowanie formowania się JĘZYKA PRASŁOWIAŃSKIEGO Ponie
K ?jna DIALEKTY POLSKIE773 nie uważamy za pochodną języka ogólnopolskiego, lecz odwrotnie (zol), s.
K ?jna DIALEKTY POLSKIE711 siejszyeh. Młodogramatyey uważali ogólne normy języka za fikcję, twierdzą
K ?jna DIALEKTY POLSKIE713 23 językowych. Mimo znacznego wysiłku, aby wiernie i dokładnie odtwarzać
K ?jna DIALEKTY POLSKIE717 IV. IKDOEUEOPE.JSKIE CECHY DIALEKTALYE Dialekty i języki słowiańskie Arra
K ?jna DIALEKTY POLSKIE729 Ylł. CECHY JĘZYKA PRASŁOWIAŃSKIEGO W ciągu przeszło tysiąc lat trwającego
K ?jna DIALEKTY POLSKIE73 13 torium. jak i cecliy przeniesione z innych gwar czy z języka ogólnonaro
K ?jna DIALEKTY POLSKIE747 wielkomorawskiego. To •wydarzenie polityczne kończy okres długotrwałych p
K ?jna DIALEKTY POLSKIE749 IX. IJTSDWACJE LECHICKIEJ GRUPY JĘZYKOWEJ Długotrwale procesy rozprzestrz
K ?jna DIALEKTY POLSKIE74 14 typ języka, odznaczający się zespołom cech dialektalnyeh, jakie koncent
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78914 112 nieraz podobne błędy w zakresie liiperpoprawnego mazurzenia, nie ro

więcej podobnych podstron