skanuj0014 (276)

wartościowe, zapewniające poczucie bezpieczeństwa i znalezienie se® su własnej egzystencji.

Na podstawie zasygnalizowanych wyżej celów wychowania om suwa się wniosek co do sposobu ich stanowienia i formułowania,® w kontekście nie tyle wychowania w ogóle, ile wychowania w odn® sieniu do takich jego aspektów lub dziedzin, jak wychowanie morał® patriotyczne, religijne lub estetyczne. Oczywiście nawet w tak zawęź® nym zakresie nie ma potrzeby stworzenia kompletnej listy celów (z® dań), a więc z wyszczególnieniem wszystkich możliwych celówin® czelnych i poszczególnych zadań będących ich konkretyzacją (pad V. Landsheere, G. Landsheere, 1989). Wprawdzie z teoretycznego punk® widzenia w miarę kompletna lista celów (zadań) wychowania była® możliwa, jednak dla praktyki wychowawczej nie miałoby to więks® go znaczenia. Na pewno jest ważne, aby w proponowaniu celów i zad® wychowawczych nie zagubić celu ostatecznego, czyli człowieka w cm łej jego złożoności. Tylko wtedy można liczyć na całkowitąjego akce® tację i cieszyć się nawet z nieznacznego przybliżenia ku wartość^® uniwersalnym i ponadczasowym. W. Brezinka (1991, s. 10 i n.) za ta® ogólny cel wychowania jest skłonny przyjąć tzw. dzielność (TiichtiglM it), czyli zdatność fizyczną, duchową i społeczną wychowanków. ®

Zróżnicowanie celów

wycho wania

w rodzinie i szkole

Warto też uświadomić sobie, iż W. Brezinka (1991, s. 21-Al) ró® nie zdecydowanie opowiada się za wyodrębnieniem celów wychowa® cffa potrzeb wychowania rodzinnego i szkolnego. W wychowaniu^® dzinnym podkreśla potrzebę realizowania takich celów (zadań), jak n® wijanie u podopiecznych:

1)    zaufania do życia i świata, czyli związanego z tym poczucia sen® własnej egzystencji;

2)    gotowości do kierowania się instynktem samozachowawczym (p® dejmowania wysiłku, pracy, zadań także na rzecz innych;

3)    rozsądnego (trzeźwego, realistycznego) rozumienia świata i siebie! samego;

4)    kultury serca, tj. formacji wewnętrznej (Gemutsbildung) lub emocjo* nalnej (emotionale Bildtmg) człowieka;

5)    samodyscypliny łącznie z pracą nad sobą czy samowychowaniem, fl

Głównych celów wychowania w szkole upatruje — oprócz trzech! celów charakterystycznych dla wychowania rodzinnego — w rozwijasl niu poczucia przynależności do większej grupy czy społeczności niż rodzina i w kształtowaniu postaw patriotycznych. Za równoważne cele wychowania z zalecanymi w rodzinie uważa rozwijanie realistycznego! rozumienia świata i siebie samego, gotowości do usamodzielnienia się i samodyscypliny.

134 Cele wychowania