skanuj0017 (332)

stości wybrał się na drugi dzień w góry, lecz pomny ostrzeżeń proroczego snu zabrał dodatkową linę i dodatkowego przewodnika. I stało się tak, że lawina stoczyła się tuż obok taterników, nie robiąc na szczęście nikomu krzywdy. Marie-Louise von Franz skomentowała to w ten sposób, że prekognicyjne sny są właśnie takie; mogą określić przyszłość, lecz w sposób mało konkretny lub zbyt niedokładny. Jednak szaman powiedziałby coś zupełnie innego: turysta zabierając dodatkowego przewodnika i dodatkową linę, zmienił „punkt wyjścia” dokonujących się zdarzeń, a więc w ciągłej współzależności wszelkich twórczych aktów wszechświata zmienił także „punkt dojścia”, czyli efekt końcowy tej krótkiej historyjki. Tak wygląda różnica w interpretacji wydarzeń światłego współczesnego naukowca, uzbrojonego w wiedzę i naukową metodologię, badającego zjawisko synchroniczności i związki akazual-ne (pozaprzyczynowe), czyli zdarzenia nieprzypadkowo „przypadkowe” oraz prosty sposób widzenia współzależności wydarzeń z punktu widzenia szamana.

„Światopogląd” szamana wynika z i opiera się na obserwacji Świata. A w świecie na pozór skomplikowanym wszystko jest stosunkowo proste; z nasion, które umierając dają życie roślinom, wyrastają rośliny, które często są zjadane przez ludzi i zwierzęta, zwierzęta są zjadane przez ludzi i inne zwierzęta, zarówno ludzie jak i zwierzęta po powrocie do Matki Ziemi stanowią pożywienia dla kolejnych roślin i zwierząt, słońce wstaje na wschodzie i znika na zachodzie, po deszczu przychodzi pogodny dzień. Wszystko jest żywe, ale z chwilą narodzin podlega obumieraniu. Jedynym trwałym elementem jest fakt, że wszystko przemija oraz, że wszystko jest dynamicznie współzależne od innych bytów i istnień. Jest jeszcze coś, co nie przemija, co należy do struktur zarówno tego, jak i wszystkich innych światów. Co to jest?

Są zatem w tych światach pytania i ukryte cele, w tym także cele naszego żyda, na które możemy próbować udzielić sobie odpowiedzi i które możemy badać, również przy użydu szamańskich metod. Jeden z największych autorytetów w dziedzinie badań nad szamanizmem, antropolog Michael Harner, w odpowiedzi na psychologiczne próby interpretacji szamanizmu powiedział: „Jako osoba, która od wielu lat podąża ścieżką szamana, muszę stwierdzić, że wszechświat to coś więcej niż tylko ludzki umysł”.

Szaman wierzy, że każde indywiduum ma w sobie składnik istnienia, który znajduje się w śdsłym kontakcie z ostateczną rzeczywistością. Jest nim duch lub dusza danej jednostki, która po śmierci jeszcze bardziej pogłębia ten kontakt. Oprócz tego, nad każdym indywiduum roztacza ochronę jego duch opiekuńczy. Choroba, to utrata lub osłabienie kontaktu z duchem opiekuńczym. W wielu kulturach uważa się, że dziecko tylko dlatego dożywa wieku dorosłego (gdzie indziej siedmiu lat), że czuwają nad nim duchy opiekuńcze. W chrześcijaństwie, duch opiekuńczy został nazwany Aniołem Stróżem. Powszechny we wszystkich tradycjach szamańskich jest także pogląd istnienia reinkarnacji, ponownego wcielania się i wędrówki dusz.

Rzeczywistość kosmosu szamana składa się z co najmniej trzech światów: Świata Dolnego, Świata Górnego i Świata Środkowego. Świat środkowy to także rzeczywisty świat fizyczny, w którym przyszło nam teraz żyć. Symbolicznie Świat Górny to kraina znajdująca się ponad niebem. Świat Dolny, to kraina znajdująca się poniżej ziemi. Tak więc wszechświat składa się z trzech głównych poziomów: nieba, ziemi i świata podziemnego. Są one połączone centralną osią, dzięki której szaman może udawać się do górnych i dolnych światów. Ta oś przechodzi przez otwory, a dokładniej mówiąc, otwarcia pomiędzy światami 1 tymi otworami szaman przedostaje się do innych światów, ale także, w określonych dniach i godzinach tymi otworami z nieba schodzą bóstwa, a z pod ziemi wydostają się wszelkie istoty podziemne, jak również tamtędy umykają dusze zmarłych.

Axis munćLi czyli oś świata symbolizują główne filary czy też podtrzymujący dach, centralny słup domostwa, główny filar świątyni, otwór dymny w jurcie, drabina, słup totemiczny lub słup, na który wspinają się młodzieńcy w czasie festynów, a także krzyż chrześcijan (krzyż to: „drzewo, które pnie się z ziemi do niebios”, „Drzewo życia zasadzone w Kalwarii” czy drzewo, które „wychodząc z głębin Ziemi, wzniosło się do Nieba i uświęca Wszechświat po same jego krańce”¹).

Osią świata są także święte góry. Niezwykle szeroko jest rozpowszechniona idea „góry kosmicznej” łączącej ziemię z niebem (na dobrą sprawę, każda świątynia w tym piramidy, jest odwzorowaniem świętej, kosmicznej góry). W Indiach jest to słynna Góra (Su)Meru — wspólna

15

1

Henri de Lubac, w swojej książce ,Aspekty buddyzmu” (przeł. I. Kania, Znak, Kraków 1995), na porównanie dwóch kosmicznych drzew; drzewa Bodhi oraz Krzyża poświęcił cały rozdział, obszernie dokumentując idee krzyża jako axis mundi chrześcijan na str. 96—108.