II. a. Wytrącanie słabych kwasów - przykłady recept:
Teobromina, teofilina, kofeina, luminal są to słabe kwasy, które będą wytrącały się ze swoich soli w środowisku kwaśnym na skutek cofnięcia dysocjacji. W praktyce recepturowej najczęściej można spotkać wytrącanie luminalu z jego soli sodowej. Poniżej opisano również przykłady recept, w których dochodzi do wytrącania teobrominy z diuretyny. Należy jednak zauważyć, że diuretyna (Theobrominum natrium cum natrio salicylico) nie jest dostępna obecnie w hurtowniach farmaceutycznych (brak jej monografii w FP VI). Prawdopodobnie została wycofana z obrotu ze względu na obecność salicylanu sodu w połączeniu z teobrominianem sodu. Obecnie salicylan sodu nie jest stosowany w preparatach do użytku wewnętrznego z powodu objawów ubocznych, tj. uszkodzenia słuchu, nerek, zasadowicy płuc, niedokrwistości czy podrażnienia przewodu pokarmowego. Dlatego przykłady recept z diuretyną należy potraktować jako materiał szkoleniowy.
Fenobarbital sodu jest zawsze niezgodny z: kwasem solnym, chlorowodorkiem papaweryny i morfiny,
W zalttltoicl od stężania wykazuje niezgodność z bromkiem i chlorkiem amonowym oraz fosforanem kodeiny.
Przyjmuje się, że niezgodność nie wystąpi przy łączeniu w jednej miksturze fenobarbitalu sodu z siarczanem atropiny, chlorowodorkiem efedryny, odwarami i nalewkami, mimo że substancje te obniżają pH roztworów (zakwaszają środowisko).
Tabela 2. Niezgodności fenobarbitalu sodu z bromkiem lub chlorkiem amonowym.
Stężenie fenobarbitalu sodu |
Stężenie bromu lub chlorku amonowego w roztworze | |
w roztworze |
niezgodne |
zgodne |
1,0% |
zawsze |
- |
0,5% |
2% i wyższe |
poniżej 2% |
0,3% |
5% i wyższe |
poniżej 5% |
0,2% |
- |
zawsze |
0,1% |
- |
zawsze |
Stężenie fenobarbitalu sodu |
Stężenie fosforanu kodeiny | |
w roztworze |
niezgodne |
zgodne |
1,0% |
zawsze |
- |
0,5% |
0,3Vo i wyższe |
poniżej 0,3% |
0,3% |
0,5Vo i wyższe |
poniżej 0,5% |
0,2% |
- |
zawsze |
0,1% |
. * - |
zawsze |
1) Rp.
Valerianae rad. decocti 10^0/200,0 Theobromini natrici cum Natrii salicylatis 3,0 M. f. mixt.
S. 3 x łyżka
Odwar z kozłka zakwasza środowisko i przyczynia się do wytrawia teobrominy z diuretyny. I Mulego diuretynę należy wydać w postaci 13 proszków po 0,22g.
mirtu Icku 203g
20 )g : I !Sg (ilość leku zawarta w łyżce stołowej)) = 13,53 Gl- ilość proszków)
1,1,33 proszków - 3g I I proszków - x„ s - J.HHg
Ż.HHg Ił dawek - 0,22g w I proszku lTt|iinwloiiN raoopln:
ftp ^P-
Vulorlanao rad. decocti 10,0/20C»,0 Diutetini 0,22
M I doooell M- f Pu,v-
N I n ły/ka stołowa D. Ld.N°XlII
50