udanym współżyciem, wieloletnimi zaburzeniami seksualnymi u męża: „Do mężczyzn czuję złość, że nie potrafią zainteresować się, co czuje niezaspokojona seksualnie kobieta”. „Idealny mężl czyzna to człowiek, który potrafi mężnie przyznać się, że czegoa nie może i wtedy odważnie szuka pomocy u specjalisty”. „Sąji dzę, że większość kobiet potrafi długo znosić upokorzenia zĄ strony mężczyzn, ich egoizm, ale też mają granice wytrzymało^ ci”. Test w tym przypadku ujawnił uczucie żalu do partnera że nie starał się poprawić więzi seksualnej przez szukanie poa mocy u specjalisty, bagatelizował niezaspokojone oczekiwania swej żony. Badana zaczęła generalizować na mężczyzn negatyl wną ocenę postępowania swego męża (mechanizm projekcji)! zaczęła identyfikować się z cierpiącymi kobietami, a same koli biety ocenia jako bardziej wartościowe od mężczyzn (mechaj nizm racjonalizacji).
Mężczyzna, lat 33, wielokrotny gwałciciel mający zarażeni bogate doświadczenia seksualne i duże powodzenie u kobieta „Sądzę, że większość kobiet to kurwy”; „Gdy widzę, że kobieta mnie prowokuje, to czuję do niej pogardę i wściekłość”. „Ko4 biety w seksie najbardziej sobie cenią zdobywanie przez samca! a miłość jest dla nich tylko wielkim udawaniem”. Badany maJ jący liczne podboje, często prowokowany przez kobiety, po za-l wodzie uczuciowym w swej pierwszej miłości zaczął postrzegaj kobiety jako niewierne z natury. Karał je w formie gwałtu za| fakt odrzucenia w przeszłości i niespełnienie marzenia spotkaj nia ideału. Wrogość do kobiet uległa generalizacji, nie ma dój nich ząufania. Liczne są u niego racjonalizacje, które u mężczyj zno są często spotykane.
Metoda ta polega na tym, że poleca się badanej osobie wygoli dne położenie się na leżance, zamknięcie oczu i wyobrażenie soi bie określonych osób, sytuacji oraz wypowiadanie tych wyobral żeń na głos. Badający interpretuje te skojarzenia. Celem tej me-j tody jest uzupełnienie wywiadu, poznanie reakcji emocjonal-: nych kojarzonych z konkretnymi zdarzeniami i osobami.
Metoda ta jest prosta w przeprowadzeniu i bardzo przydatna! zarówno w diagnozowaniu, jak i w określaniu rokowania npj związku partnerskiego. Częściej bywa stosowana w sprawach] rozwodowych, w których wobec współpartnera ujawniane są] sprzeczne oceny, zahamowania i blokady uczuciowe oraz nieja-1 sne nastawienia do innego partnera. Jest ona szczególnie przy-J datna w diagnozowaniu awersji seksualnej. Może być również]
Stosowana w sprawach karnych, ale w tych przypadkach często są ujawniane postawy obronne, opór ze strony osoby badanej.
Dla przykładu przedstawię wypowiedzi uzyskane źa pomocą metody skojarzeń zastosowanej u kobiety, lat 29, utrzymującej od 1 roku kontakty seksualne zarówno z mężem, jak i z innym i partnerem. Pozew rozwodowy wniósł mąż po ujawnieniu istnienia związku pozamałżeńskiego żony. Po uzyskaniu stanu relaksacji i odprężenia przez wyobrażenie sobie leżenia na plaży, chodzenia po wiosennym lesie osobę badaną poproszono o wyobrażenie sobie męża. Po krótkiej chwili na jej twarzy uwidocznił się grymas niechęci, mięśnie uległy napięciu. W wyobraźni zobaczyła twarz męża: „odpychająca, jest niemiła dla mnie, nie chcę go widzieć”. Wyobrażenie współżycia seksualnego z mężem było bardziej dramatycznie przeżywane: przyspieszenie oddechu, zaczerwienienie twarzy, wyraz złości, obrzydzenia: „widzę, jak próbuje mnie dotknąć, chce mi się wymiotować, uciekam na bok”.
Natomiast wyobrażenie sobie osoby partnera ze związku pozamałżeńskiego dość szybko zmieniło reakcje: twarz się rozjaśniła, pojawił się uśmiech, mięśnie uległy rozluźnieniu, oddech się zwolnił: „ma takie piękne i delikatne ręce, głaszcze mnie, pragnę być z nim, lubię go oglądać całego, pragnę go pieścić długo, długo (...)”
W innym przypadku małżeństwa rozwodzącego się z powodu nierozpoczęcia współżycia seksualnego obie strony obwiniały się o niewłaściwe zachowanie. Metoda skojarzeń została zastosowana w celu diagnostycznym i polegała na zaleceniu drobiazgowego, powolnego, jak w przypadku filmu w zwolnionym tempie, odtwarzania przebiegu próby współżycia seksualnego. Metoda ta ujawniła, iż mąż w sposób wyczulony reagował na wyraz oczu żony (kompleks Meduzy). Odbieranie jej spojrzenia jako zagrażającego („patrzy, co teraz zrobię, wyczuwam, że mnie lekceważy”) wiązało się z zanikiem erekcji członka.
Metoda skojarzeń jest również przydatna w poznawaniu cech atrakcyjności erotycznej, ulubionych form. pieszczot, erogen-nych stref ciała, sytuacji rodzących poczucie zagrożenia, lęk, intensywności podniecenia seksualnego, np. przy nawiązywaniu kontaktów o typie pedofilnym.
Metoda ta, bardzo łatwa w wykonaniu, służy określaniu podstaw wobec ról seksualnych, cech idealnego partnera, cech drugiej płci wzbudzających pozytywne i-negatywne uczucia czy za-
133