oznacza, żc średnica kulki wynosiła 5 mm. siła obciążającą kulkę F = 7355 N (750 k(i), a czas działania siły obciążającej / = 30 s.
5.3.5. Wykonanie pomiaru twardościomierzem Brinclla
Rysunek 5.5 przedstawia najprostszy schemat twardościomierza Brinclla. W celu wykonania pomiaru należy postąpić następująco:
1. Położyć badaną próbkę na stoliku 10 umocowanym na śrubie 12.
2. Przez pokręcenie pokrętłem 13 podnieść stolik tak,.by docisnąć lekko badaną próbkę do kulki 1: zamknąć zaworek spustowy 9.
3. Ruszając w górę i w dół dźwignią 11 pompować olej ze zbiornika S do komory Mazdo uzyskania wymaganej wartości siły. Przy ruchu dźwigni 11 do góry, również do góry unosi się tłok 16 i olej przez zawór jednokierunkowy 6 zassany zostaje ze zbiornika oleju 13 do przestrzeni pod tłokiem 16. przy ruchu tłoka 16 do dołu zamyka się zawór 6. otwiera się zawór jednokierunkowy 7 i olej wtłaczany jest do komory 14, z którą połączona jest końcówka manometru 15. Wskutek pompowania oleju wzrasta jego ciśnienie w komorze 14. a tym samym siła wciskająca kulkę / w badaną powierzchnię. Wartość siły równej iloczynowi ciśnienia oleju w komorze 14 i pola powierzchni tłoka dużego 2 można odczytać na manometrze 15 wycechowanym w skali sil. Wartość maksymalnej siły możliwej do uzyskania w czasie próby uzależniona jest ponadto od liczby obciążników 4 zawieszonych na dźwigni twardościomierza. W momencie osiągnięcia maksymalnej siły odpowiadającej zawieszonym obciążnikom dolna krawędź tłoczka 3 otwiera rurkę przelewową 5, co powoduje wypływ oleju z komory 14 do zbiornika 8, wywarcie więc większej siły nic jest możliwe.
4. Odczekać wymagany normą czas.
5. Odkręcić powoli zawór spustowy 9 łączący komorę 14 ze zbiornikiem oleju 8 i po zupełnym spadku ciśnienia siły obciążającej opuścić stolik 10 i zdjąć próbkę.
6. Wykonać pomiar średnicy wgniecenia za pomocą lupy z podziałką.
7. Z dokonanego pomiaru średnicy obliczyć twardość według wzoru (5.1).
Uwag a. Norma PN-78/H-04350 zawiera tablice pozwalające odczytać
wartość HB, jeśli się zna siłę obciążającą F. średnicę kulki D i średnicę odcisku d.
5.3.6. Wykonanie sprawozdania
W' sprawozdaniu należy podać:
1) definicję twardości według Brinclla.
2) schemat aparatu Brinella,
70