100
gdzie v jest zmierzoną prędkością spadającej kulki, 2r - średnicą kulki, 2R -średnicą cylindra. Wobec powyższego, po uwzględnieniu tej poprawki, współ-i zyimik lepkości wynosi:
gdzie rj jest wyznaczonym przez nas współczynnikiem lepkości cieczy.
•I. Zgodnie z poleceniem prowadzącego ćwiczenie przeprowadzamy dyskusję poprawności pomiam wielkości rj lub wielkości rj, obliczając niepewności
pomiarów.
\ Analizujemy uzyskane rezultaty.
Zudanie 2
1. Obliczamy na podstawie danych z tabeli 3 oraz wzoru (9) względny oraz bezwzględny współczynnik lepkości badanej cieczy. Współczynnik lepkości ijw wody, gęstość powody destylowanej oraz gęstość pbadanego roztworu w danej temperaturze odczytujemy z tablic. Wyniki zamieszczamy w tabeli 3.
2. Przeprowadzamy dyskusję dokładności pomiam współczynnika lepkości rj obliczając niepewność pomiam.
3. Analizujemy uzyskane rezultaty.
5. Uzupełnienie
5.1. Ruch kulki w cieczy lepkiej
Równanie mchu kulki o masie m spadającej w lepkiej cieczy ma postać (pionowa oś układu odniesienia jest zwrócona w dół):
gdzie wartości sił: ciężkości G oraz wyporu P nie zależą od prędkości v poruszającej się kulki, a więc ich różnica: F = G-P również nie zależy od prędkości. Natomiast siła opom Fq jakiego doznaje kulka w lepkiej cieczy dla ma-
łych prędkości jest proporcjonalna do prędkości u i dana jest prawem Stokesa: F0 =6nTjrv =Kv, gdzie wprowadziliśmy oznaczenie: K=6izrjr. Równanie (12) można przedstawić w postaci:
Wprowadzając nową zmienną: z = (y-F/K) uzyskujemy następujące równanie o zmiennych rozdzielonych:
z m
Po scałkowaniu oraz przyjęciu warunku, że w chwili początkowej t = 0 prędkość ł{0) = Vo otrzymujemy:
(13)
Po dostatecznie długim czasie drugi składnik jest bliski zeru i kulka porusza się z szybkością bliską wartości granicznej:
(14)
gr K 6%tj r
gdzie przez m oznaczono masę cieczy wypartej przez kulkę. 5.2. Ruch laminarny cieczy w rurze
Wyprowadzimy wzór na zależność prędkości v(r) ruchu laminamego cieczy w rurze o promieniu R od odległości r od osi rury. Rozważmy element cieczy w postaci walca o promieniu r i długości l równoległej do prędkości ruchu laminamego. Niech na podstawy walca wywierane będą odpowiednio ciśnienia /?,, p2 .Ponieważ ruch jest jednostajny, to suma wszystkich sił zewnętrznych jest równa zeru:
(Pi-Pi)^2 =F0> (15)