skanuj0051

skanuj0051



94 fMoiMMtWfponMr.

(a matematyka jest po prostu narzędziem) ma dość ściśle określone granice zastosowań, dlatego korzystanie z możliwości poznawczych, jakie daje nule-matyka. nic musi prowadzić do jej fetyszyzacji. Spotykane ma gruncie różnych dyscyplin naukowych nadużywanie metod matematycznych (było to zwlas/c/a widoczne w drugiej połowie XX w icku w ekonomii, ale również w socjologii) może prowadzić do tzw. kwantofrenii lub metrofrenii, czyli nadużywania metod formalnych bez należytego uzasadnienia metodologicznego. Źle by się jednak siało, gdyby nadmierna ostrożność w tym w zględzie doprowadziła do kwantofo* bn. czyli nadmiernego lęku przed wszelkimi pomiarami.

4.2. Moueiowdiiit: w badaniach slosufihOw

międzynarodowych

4.2.1 Pojęcie modelu

istnieje ogionuia łkr/ba tiehutcji uiudclu. podobnie jak dctliucji ..systemu*/ .kultury” czy ..osobowości". Wynika to m in. z tego. że modeli używają badacze reprezentujący niemal wszystkie dziedziny nauki, w tym również nauki humanistyczne (społeczne). W tych ostatnich funkcjonuje wiele szkól i kierunków ukształtowanych historycznie, inspirowanych przez różnorodne kierunki fi łozo-liczne, ideologiczne i religijne.

W wielu próbach definicji puwtuiza się podkieślanie, że w modelu chodzi u uproszczony obraz rzeczywistości uproszczony, tzn. niczawicrający elementów (cech) drugorzędnych. Powstały w ten sposób model na tyle „przypomina" swój „oryginał", że może być w jego zastępstwie przedmiotem badań.

Definicja modelu zaproponowana historykom przez W. Todda brzmi: „Przez model przedstawiciel nauk społecznych pojmuje, mówiąc ogólnie, to, że jeśli mamy dwa systemy lub dwie sytuacje, A i B, takie że A jest modelem B, lo A będzie skonstruowane sztucznie: ponadto A musi być skonstruowane w taki sposób, by zapewniało lepsze i lutwiejsze wyjaśnianie aniżeli B”ł1.

Prościej sformułowana jest następująca definicja: „model jest to materialnie lub myślowo przedstawiony obiekt, który w procesie badania zastępuje obiekt-•oryginał w taki sposób, że jego bezpośrednie badanie dostarcza nowych wiadomości o obiekcie-oryginale”18.

Model jest wynikiem modelowania. Pod pojęciem tym iozumieiny proces budowy i badaniu modeli. Modelowanie jest ważnym narzędziem analitycznym (badawczym). Jego cechę charakterystyczną stanowi to, że jest to metoda

W. Totki, lllsloij ... Stieiiv« i    iiutfy, Detroit 1972, i lo/ ir»K (cyt.

Ml. i■ Topolski. Teorio wmłzy historyczne). Wydawnictwo PoznaAakic. PoWW| I '•*}, | 121).

" A. Oi Gnnbets. Mo>kU matrmatycu* gospodarki tocjalUtye$Mt, PWP. Wała/awi » 45.

poznania pośredniego za pomocą obiektów -zamienników (mimo iż często poprzedza ją obserwacja bezpośrednia )

Pr/edstawiciełe nauk humanistycznych bardzo często unikają rozważaó » modelach, tymczasem >ą one powszechne również w humanistyce. ..Kultura |n> zbiorem modeli i sposobów myślenia Pismo i zasady gramatyki są modelami języka"1*. Od najdawniejszych czasów opowiadanie baśni i anegdot było zasadniczym narzędziem rozwijania i komunikowania wyjaśnień, jak r/cc/y •»ę miały i co z nimi będzie2*. Einstein traktował modele matematyczne jako skuteczne narzędzie wyrażania intuicji, a także jako środek porozumiewania się między uczonymi21.

4.2.2. Rodzaju modali

Modele mozaa dz*Hic według wielu kryteriów Można więc mówić o moda lach poznawczych t deski) pty wnych. opisowych) i modelach decyzyjnych imw nutywnych). Odmiany te wyróżniono na podstawie kryterium rodzaju ro/wią zywanych problemów naukowych, którymi są problemy poznawcze i decy ry)n$ Często istnieje uzasadnienie dla wyróżnienia modeli całościowych i srktimmuh (cząstkowych) oraz modeli statycznych i dynamicznych. Modele statyczna odwzorowują określony wycinek rzeczywistości w danym momencie czasowym (uwypuklają więc raczej strukturę, budowę), u dynamiczne wykorzystują czas jaku podstaw owy element opisu zjawisk czy procesów pokazują więc zmiany Można też podzielić wszystkie modele na dwie klasy: modele materialne (przad linolowe) i modele idealne (abstrakcyjne). Pierwsze są ucieleśnione w obie klat !• inaicnalnych (naturalnych lub sztucznych), drugie w systemie znaków l\.i, cycli produktem abstrakcyjnego ludzkiego myślenia.

Modele można dzielić bardzo różnic. Przyjmując uzy podstawowe kryteria, otrzymamy następujący podział22.

Zc względu na przeznaczenie:

• modele badawcze, związane t cksplunacyjną i wyjaśniającą) funkcja nauki, służące do uzyskiwania nowych informacji;


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0020 6 I pamiętaj o spacerach! Rozkoszować się spacerem jest po prostu znacznie zdrowiej, ^ ni
34 WSZECHŚWIAT większość jest po prostu przepompowywana przez roślinę i wydalana na zewnątrz za
Obraz (2288) 44 PSYCHOLOGIA MOTYWACJI ( nie jest po prostu wynikiem nawyków, których się ślepo słuch
1.3    Funkcja oceny Funkcją oceny jest po prostu droga, czyli długość całego cyklu w
W sensie probabilistycznym, VaR jest po prostu kwantylem dystrybuanty strat. Jeśli porównamy definic
skanuj0002 (94) Samoreal i zacj a jest potrzebą: -    duchową -    bli
socjo9 106 Mikrosocjologia jako dyscyplina społeczna talnym, jest po prostu kontrfaktyczne. Błąd ro
Rozdział Pierwszy Uprawa domowa Dla niektórych uprawa roślin jest po prostu utrzymywaniem ogrodu, dl
Osobisty Trener5 Dobry patent na rozgrzewkę WIATRAK O To ćwiczenie jest po prostu genialno. Banalnie
P3111177 106 Rozdział lll Przeciwieństwo nie pozostaje w niezłomnej opozycji aiu nie jest po prostu
CCF20090213033 „Świat”, który znamy, jest po prostu zbiorem znanych faktów - tego, „co jest faktem”
CCF20120309003 « Realny Interpol - mówił Nepote - jest po prostu mechanizmem służącym do stałej i z
Jeżeli bit 7 rejestru BL jest zerem to mozaika znaku Jest po prostu przepisywana z generatora znaROw
•    często nazywany jest po prostu „katalizatorem"    •
118(1) 110 Jeżeli powodem zastosowania ochładzalników jest po prostu zmniejszenie modułu odlewu w ty

więcej podobnych podstron