skanuj0008

■pczne dylematy jako dyscyplinyjiaukową

ywisty. Skoro język ma być ■BStości, musi być ścisły i pre-e prażone w formie definicji poznawczo prawdziwe, obliga-klując wyrażanie właściwości Łhronnie prowadzi do reduk-

Pnalne, porządkowe, interwa-ria badawcze. Trzecie kryte-bo z badanym obszarem, naka-iBocjonalne niezaangażowanie pcla możliwie najbardziej wy-fceczywistości. Wymóg obiek-k badacza.

•owocować rzetelnymi da-laie^porównywanie i analizo-pień, będących pojęciowymi gjności do formułowania pra-

poznania naukowego został jc w. W świadomości przeciętnej maksymy - „ wiernie opi-mbrane fakty, a teoria wyłoni peraejonalizować i propono-bmiona programu metodolo-pona przez wybitnego amery-leoi. rozwój andragogiki jest badawczego. Dlatego owoc-Hmkcję właściwości poznaw-pyrafinowane będzie instru-■ć” bogactwo świata edu-fełeksowe złożoności, pro-uzji.

polscy przedstawiciele tej woju andragogiki powinna przedmiotu, sądził m.in. ■ (...) należą te zjawiska,

; świadomych i planowych, ętych w system ’ . Za tym, ..na podstawie badania

Wfrofoing Disciplines of Social C M. Malewski: Andragogika 13.

B73, s. 28.

Część czwarta    Andragogika jako nauka o edukacji dorosłych    41 ]

i uogólniania doświadczeń praktyki społecznej”, opowiada się L. Turos^{1 2 3}. Treściowy model andragogiki — utrzymuje on — powinien być „ odzwierciedleniem struktury aktywności zawodowej, społecznej i kulturalnej ludzi dorosłych Podobnie uważał C. Maziarz. Jednym z celów poznawczych, jakie stawiał on przed andragogikąjest budowanie teorii rekonstrukcyjnych, tj. takich, „które odzwierciedlają rzeczywistość badaną”⁹\ Przekonanie, iż andragogika ma być zwierciadłem rzeczywistości edukacyjnej, zamykające jej rozwój w granicach obiektywistycznie pojmowanego przedmiotu jej badania, zepchnęło ją w kierunku modelu nauki idiograficznej.

Eksploracja poszczególnych, wzajemnie izolowanych subobszarów rzeczywistości edukacyjnej będącej udziałem ludzi dorosłych, z utyciem ilościowych metod i technik badawczych, zaowocowało daleko posuniętą schematy-zacją badań. Ankietą lub wywiadem skategoryzowanym z równym powodzeniem badano cztelnictwo dorosłych, ich uczestnictwo w kulturze, motywację edukacyjną, a nawet plany życiowe. Rezultatem tak prowadzonych badań były wyłącznie opisy rzeczywistości nie wykraczające poza swą warstwę faktualną. Prawa i teorie naukowe pozostawały wciąż nie zrealizowanym postulatem poznawczym. Świadomość, iż osiągane wyniki są niewspółmierne wobec rosnącej instytucjonalnej pozycji andragogiki, zaczęła wyrażać się narastającym krytycyzmem wobec własnej dyscypliny. W Europie Zachodniej objawił się on w latach 70.⁴, w Polsce - dekadę później*¹

1

* L. Turos: Andragogika. Zarys teorii oświaty i wychowania dorosłych. Warszawa 1973, s. 67.

2

* Tamże, s. 126.

’ C. Maziarz: Teoretyczna jizjonomia andragogiki. W: M. Marczuk (red.): Problemy i dylematy andragogiki. Lublin - Radom 1994, s. 18.

3

^I0) Zob. np.: J.W. Apps: Toward a Broader Definition of Research. „Adult Education” 1972, (Vol. 23), No 1; J.M. Peters and Associates, Building an Effective Adult Edu-catiosMBnterprise, San Francisco 1980, Jossey-Bass; H.B. Long and S.K. Agyekum, Reflections of a Chaanging Discipline. „Adult Education” 1974, (Vol. 24), No 2; H.B. Long, R. Hiemstra and Associates, Changing Approaches to Studying Adult Education. San Francisco 1982, Jossey-Bass; K. Rubenson, Adult Education Research: In Quest of a Map of the Territoiy., Adult Education” 1982, (Vol. 32), No 2.

4

^M) W latach 1982-1983 odbyła się dyskusja nad stanem polskiej andragogiki. Złożyły się na nią następujące wypowiedzi: M. Malewski: Metodologiczne problemy andragogiki. „Oświata Dorosłych” 1982, nr 6; Z. Wiatrowski: Wokół metodologicznych problemów andragogiki. „Oświata dorosłych” 1982, nr 8; J. Gajda: Metodologiczne niepokoje andragogiki. „Oświata Dorosłych” 1982, nr 9; J. Nowak: Od koncepcji programowej do strategii badawczych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 1; O. Czerniawska: Andragogika i jej związek z naukami praktycznymi. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 2; B. Rowiński: Andragogika wobec aktualnych przemian społecznych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 3; T. Aleksander: Andragogika jako nauka praktyczna. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 4; K. Pleskot: Badanie powodzeń i niepowodzeń dydaktycznych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 5; M. Malewski: Sporne problemy metodologiczne w andragogice. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 6.