skanuj0017

420 Mieczysław Malewski-Andragogika ijej metodologiczne dylematy jako dyscypliny na.-:

neopozytywizmu. Wizja ta znosi podział na badaczy i badanych, unieważni* założenie o uprzywilejowanej pozycji badacza w procesie eksploracji, dema ra je postulat aksjologicznej neutralności badań, przekreśla dualistyczną dąsom -cję „poznanie - działanie”, wmeszcie - likwiduje pojęcie nauk praktyczny:-. Każde badanie jest działaniem praktycznym, ponieważ jego następstwem j

zmiany w sferze świadomości i postaw uczestników eksploracyjnego dial___

Tym samym na badaczu spoczywa moralna odpowiedzialność za jego rezultat. W każdym przypadku badanie powinno pełnić funkcje oświeceniowe i ow : _ -wać nie tyle korpusem wiedzy formalnej, zdatnej do przekładania na dyrekty -optymalizacyjne, co bezpośrednim wynikiem praktycznym - emancypacyjro -i podmiotowymi postawami uczestników badań. „Model respondent-ekspe^M -technokrata zostaje zastąpiony modelem, w którym jednostka występuje ;.im podmiot refleksyjnie konstruujący swój świat społeczny, badacz jako uczesir^k procesu społecznego, sfera polityki natomiast staje sie obiektem refleksji u mach paradygmatu komunikacyjnego zastępującego technokratyczną perspdĘ tywę kontroli i manipulacji ”³³\

Metodologiczne opcje, jakie oferuje orientacja radykalna i kryt\ stają się wśród badaczy edukacji dorosłych coraz lepiej znane i coraz baróz dyrrróf do -ydrfsrę wydaje - z co najmniej dwu powodów. Pierwszy z nich wiąże się z publicznością uczestniczącą w różnych formach

m0eslĘ ze światowym rozgłosem, jata zyskała działalność edukacyjna fpfsaó stwo pedagogiczne P. Freire. P. Jarvis zalicza go do największych andragoge i XX wieku³⁴. Jak stwierdzają J. Field i R. Taylor, w końcu lat 80. najczęś: . cytowanymi w czasopismach brytyjskich badaczami byli M.S. Know es i P. Freire .

Przejmowanie przez andragogów koncepcji radykalnej i krytycz-; zmienia zarówno rozumienie oświaty dorosłych jako pola badań andragog -

³³⁾ J. Poleszczuk: Społeczno-kulturowa geneza współczesnej socjologii empirycznej. 1 A. Giza-Poleszczuk i E. Mokrzycki (red.): Teoria i praktyka socjologii empirycz Warszawa 1980.

T p, Jarris (od.): Tuwn/Jw/J? CenW/yy Td/nJrers /n dd/J/Hd/ćY/Z/on. London )987, Ciocią

Heim, Rozdz. XIII. _t . .

J. Field and R. Taylor: The Funding and Organization of Adult Continuing Łducaą tion Research in Britain: Trends and Prospects. „International Journal ot Lifelcr.-Education” 1995, (Vol. 14), No 3, s. 254.