88471 skanuj0007

pjczne dylematy jako dyscypliny_naukowej

Część czwarta    Andragogka jako nauka o edukacji dorosłych

411

pzywisty. Skoro język ma być Bttości, musi być ścisły i pre-p wyrażone w formie definicji poznawczo prawdziwe, obliga-plując wyrażanie właściwości Łfcronnie prowadzi do reduk-pinalne. porządkowe, interwa-pdzia badawcze. Trzecie krytego z badanym obszarem, naka-■Docjonalne niezaangażowanie kia możliwie najbardziej wy-■eczywistości. Wymóg obiek-Ibadacza.

lało ^owocować rzetelnymi da-kie^orównywanie i analizo-kień. będących pojęciowymi ejności do formułowania pra-

m poznania naukowego został 5c >v. W świadomości przeciętnej maksymy — „wiernie opi-jebrane fakty, a teoria wyłoni ■eracjonalizować i propono-emiona programu metodolo-kna przez wybitnego amery-Sem; rozwój andragogiki jest padawczego. Dlatego owoc-nmkcję właściwości poznaw-pyrafinowane będzie instru-pftać” bogactwo świata edu-iwnpleksowc złożoności, pro-Ikluzji.

Ee polscy przedstawiciele tej ■zwoju andragogiki powinna ■przedmiotu, sądził m.in. pr (...) należą te zjawiska, F¹- świadomych i planowych, fietych w system ’ \ Za tym, „/7zz podstawie badania

^mpfoing Disciplines of Social £ M. Malewski: Andragogika •13

E73, s. 28.

i uogólniania doświadczeń praktyki społecznej ”, opowiada się L. Turos^{1 2}. Treściowy model andragogiki — utrzymuje on - powinien być „ odzwierciedleniem struktury aktywności zawodowej, społecznej i kulturalnej ludzi dorosłych”³l Podobnie uważał C. Maziarz. Jednym z celów poznawczych, jakie stawiał on przed andragogikąjest budowanie teorii rekonstrukcyjnych, tj. takich, „które odzwierciedlają rzeczywistość badaną”⁴\ Przekonanie, iż andragogika ma być zwierciadłem rzeczywistości edukacyjnej, zamykające jej rozwój w granicach obiektywistycznie pojmowanego przedmiotu jej badania, zepchnęło ją w kierunku modelu nauki idiograficznej.

Eksploracja poszczególnych, wzajemnie izolowanych subobszarów rzeczywistości edukacyjnej będącej udziałem ludzi dorosłych, z użyciem ilościowych metod i technik badawczych, zaowocowało daleko posuniętą schematy-zacją badań. Ankietą lub wywiadem skategoryzowanym z równym powodzeniem badano cztelnictwo dorosłych, ich uczestnictwo w kulturze, motywację edukacyjną, a nawet plany życiowe. Rezultatem tak prowadzonych badań były wyłącznie opisy rzeczywistości nie wykraczające poza swą warstwę faktualną. Prawa i teorie naukowe pozostawały wciąż nie zrealizowanym postulatem poznawczym. Świadomość, iż osiągane wyniki są niewspółmierne wobec rosnącej instytucjonalnej pozycji andragogiki, zaczęła wyrażać się narastającym kiytycy-zmem wobec własnej dyscypliny. W Europie Zachodniej objawił się on w latach 70.⁵, w Polsce - dekadę późniejⁿ⁾.

1

⁷* L. Turos: Andragogika. Zarys teorii oświaty i wychowania dorosłych. Warszawa

2

1    1973, s. 67.

3

Tamże, s. 126.

4

' C. Maziarz: Teoretyczna fizjonomia andragogiki. W: M. Marczuk (red.): Problemy i dylematy andragogiki. Lublin-Radom 1994, s. 18.

I ^l0' Zob. np.: J.W. Apps: Toward a Broader Definition of Research. „Adult Education” 1972, (Vol. 23), No 1; J.M. Peters and Associates, Building an Effective Adult Edu-catio^Enterprise, San Francisco 1980, Jossey-Bass; H.B. Long and S.K. Agyekum, Reflections of a Chaanging Discipline. „Adult Education” 1974, (Vol. 24), No 2; H.B. Long, R. Hiemstra and Associates, Changing Approaches to Studying Adult Education. San Francisco 1982, Jossey-Bass; K. Rubenson, Adult Education Research: In Quest of a Map of the Territoiy., Adult Education” 1982, (VoL 32), No 2.

5

’ W latach 1982-1983 odbyła się dyskusja nad stanem polskiej andragogiki. Złożyły się na nią następujące wypowiedzi: M. Malewski: Metodologiczne problemy andragogiki. „Oświata Dorosłych” 1982, nr 6; Z. Wiatrowski: Wokół metodologicznych problemów andragogiki. „Oświata dorosłych” 1982, nr 8; J. Gajda: Metodologiczne niepokoje andragogiki. „Oświata Dorosłych” 1982, nr 9; J. Nowak: Od koncepcji programowej do strategii badawczych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 1; O. Czerniawska: Andragogika i jej związek z naukami praktycznymi. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 2; B. Rowiński: Andragogika wobec aktualnych przemian społecznych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 3; T. Aleksander: Andragogika jako nauka praktyczna. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 4; K. Pleskot: Badanie powodzeń i niepowodzeń dydaktycznych. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 5; M. Malewski: Sporne problemy metodologiczne w andragogice. „Oświata Dorosłych” 1983, nr 6.