Aft. 43 Ustawa o
w granicach wygaśnięcia na rzecz nowej jednostki wnioskującej o przekazanie jej tej części. Powołane przepisy zatem wyraźnie wyłączają ustanowienie współ-zarządu. Wówczas powstaje taka sytuacja, że zarządcy sprawują samodzielnie zarządy do dwóch oddzielnych części, każdy w fizycznie wydzielonych mu rozmiarach.
8. Sąd Najwyższy zajmował się także zagadnieniami dopuszczalności ustanowienia współzarządu na rzecz kilku jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa na ułamkowej części nieruchomości, stanowiącej udział Skarbu Państwa. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 26 września 1996 r. (III CZP 92.96. OSNC 1997. nr I. poz. 11) wyraził pogląd o dopuszczalności ustanowienia współzarządu również na udziale Skarbu Państwa we współwłasności nieruchomości i uznał, że me ma przeszkód prawnych do ujawnienia w księdze wieczystej —półzarządu lulku państwowych jednostek organizacyjnych. Stanowiska przez siebie wyrażanego me za wart w treści uchwały, której odmówił podjęcia, a przedstawił je w uzasadnieniu postanowienia. Sąd Najwyższy dla wsparcia tezy zamieszczonej w uzasadnieniu posłużył się argumentem istnienia tendencji ustawodawcy zmierzającej do oparcia gospodarowania gruntami państwowymi na konstrukcjach prawa cywilnego. Z przytoczonej opinii można wysnuć wniosek, że skoro istnieje współwłasność i współużytkowanie wieczyste, jak również możliwość ustanowienia użytkowania na rzecz kilku osób. nie można stawiać przeszkód do ustanowienia współzarządu na rzecz kilku jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej. Z tym poglądem można by się zgodzić, gdyby decydujące znaczenie dla rozstrzygania spraw miała tendencja ustawodawcy, a me przepisy prawa. Jeśli istnieją podstawy do ustanowienia współzarządu. sąd wicczysioksięgowy jest związany ostateczną decyzją i nie przysługują mu uprawnienia do kontroli legalności decyzji. Jednakże należy mieć na względzie, że stanowisko Sądu Najwyższego i poczynione uwagi nie mogą mieć wiążącego znaczenia w obecnym stanie prawnym, gdyż Sąd Najwyższy miał przedstawione do rozstrzygnięcia pytanie prawne oparte na rozwiązaniach ustawowych, które obecnie już nie obowiązują. Zmienił się stan prawny i w świetle art. 47 i 48 komentowanej ustawy została wyłączona możliwość ustanowienia współzarządu. Rozważania Sądu Najwyższego zamieszczone w powołanym postanowieniu mogą mieć tylko znaczenie historyczne.
9. Nieruchomości oddane w trwały zarząd mogą być w części lub w całości oddane przez zarządcę w posiadanie zależne na rzecz osób trzecich na podstawie omów najmu, dzierżawy i użyczenia. Zasadą przyjętą w ustawie jest ograniczenie czasowe, na jakie umowy te mogą być zawierane. Nie mogą one być zawarte na czas dłuższy niż okres, na który został ustanowiony trwały zarząd. Cel tego ograniczenia ma na względzie interes właściciela, by po wygaśnięciu zarządu iw i im homość była wolna od obciążeń obligacyjnych i możliwa do zagospodarowania bez przeszkód w przyszłości. Jeśli wspomniane umowy są zawarte na okres do 3 lat. na zarządcy spoczywa obowiązek zawiadomienia o tym zdarzeniu
Oddawanie w trwały rm organu ustanawiającego zarząd. Do zawarcia tych umów na okres dłuższy niż 3 lat wymagana jest zgoda właściwego organu.
10. Nieruchomości oddane w trwały zarząd ministerstwom, urzędom central* nytn i urzędom wojewódzkim mogą być przedmiotem wspomnianych umów za zgodą Prezesa Rady Ministrów albo za zgodą upoważnionego przez niego ministra. Przytoczona regulacja nie wydaje się trafna, aby dla wynajmu części pomieszczeń, np. w urzędzie wojewódzkim, potrzebna była zgoda Prezesa Rady Ministrów bądź działającego z jego upoważnienia ministra. Rozwiązanie to obniża rangę urzędu Prezesa Rady Ministrów i ministra, i czyni wojewodę osobą mało wiarygodną w zakresie dysponowania pomieszczeniami urzędu. Jest to niezrozumiałe także i dlatego, że wojewodzie powierza się środki o dużej wartości majątkowej, znacznie przekraczającej wartość związaną z dysponowaniem lokalami czy innymi pomieszczeniami. Do jego wyłącznej kompetencji powinno należeć gospodarowanie pomieszczeniami i nieruchomościami, jeżeli są wolne i nie ograniczają w niczym funkcjonowania urzędu. Ta sama uwaga odnosi się do ministra w stosunku do nieruchomości gruntowych i budynkowych oddanych resortowi w trwały zarząd.
U. Niezależnie od tego, czy umowy najmu, dzierżawy i użyczenia zostały zawarte na czas oznaczony, czy nic oznaczony, jednostka organizacyjna za zgodą organu nadzorującego może rozwiązać każdą z tych umów z zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia. Regulacja ta nie zasługuje na akceptację. ponieważ zawieranie umów na czas oznaczony, jeżeli ten element umowy jest jej istotnym postanowieniem, skutkuje niemożnością rozwiązania takiej umowy z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia (por. uchwała SN z dnia 15 lutego 1996 r., III CZP 5/96, OSNC 1996, nr 5, poz. 69). Rozwiązanie każdej umowy za zgodą stron nie może budzić wątpliwości, gdyż mieści się to w granicach swobody umów (art. 3531 kc).
Stosowanie natomiast art. 43 ust. 4 nie da się pogodzić z zasadą praworządności, do której należy również dochowanie treści umów. Okoliczność, że osoba trzecia (organ nadzorujący wynajmującego) wyraża zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy zawartej na czas oznaczony podważa stabilność stosunków umownych i jest wyrazem naruszenia zasady równości stron. Ponadto należy podnieść również zarzut, że przepis ten nic zawiera przyczyn uzasadniających wcześniejsze rozwiązanie umów zawartych na czas oznaczony.
Podstawowe piśmiennictwo odnoszące się do zarządu uregulowanego w kodyfikacjach:
- - B. Gawlik w: System prawa cywilnego. Część ogólna, rozdz. XVI. pod red
S. Grzybowskiego, Warszawa 1977, L I, s. 728 i nasi..
- S.K. Rzońca: Instytucja zarządu w prawie cywilnym i zarząd majątkiem wspólnym małżonków, „Studia Cywilistyczne” 1981, nr I;
- S. Rudnicki: Komentarz do kodeksu cywilnego, t. II. Warszawa 1996 i przytoczone w tych opracowaniach stanowiska innych autorów.