0184

Systemy polityczne współczesnego świata

ugrupowanie zwane Narodowym Kongresem na rzecz Nowej Polityki (SJKH), partia centrowa, której racją bytu stała się osoba lidera i dążenie do zapewnienia mu sukcesu wyborczego. Zwycięstwo kandydata opozycji w wyborach prezydenckich ma ogromne znaczenie dla stylu rywalizacji politycznej, gdyż prezydent dysponuje ogromnym zakresem uprawnień konstytucyjnych. „Efekt prezydencki” musi więc mieć wpływ na kształt mechanizmu systemu partyjnego i procedury tworzenia gabinetów. Zostaje on dodatkowo wzmocniony w wypadku Korei Południowej przez fakt występowania bardzo słabych partii politycznych - o czym już wspomnieliśmy w rozdziale - służących jedynie jako symbole, wokół których liderzy starają się skupić zwolenników. Kim Dae Jung stworzył koalicyjny gabinet oparty na współpracy dwóch partii politycznych: liberalnej Partii Demokratycznej (MD) oraz Zjednoczonych Liberalnych Demokratów (JMY), ugrupowania o tożsamości konserwatywnej. Należy dodać, iż w wyborach parlamentarnych w 1996 i 2000 r. zwycięstwo odniosła HD i ona kontroluje największy odsetek mandatów (po wyborach z 1996 r. - 46%, zaś po elekcji z 2000 r. - 49%). Nie jest wykluczone, że chociażby z racji sporej koncentracji parlamentarnego systemu partyjnego w Korei ustabilizuje się klasyczny dla silnych prezydentur układ rywalizacji dwubiegunowej.

W Tajlandii w 1992 r. nastąpił koniec rządów wojskowych i rozpoczął się proces demokratyzacji. Mechanizm rywalizacji, który kształtuje się w tym kraju, charakteryzuje się powstawaniem bardzo niestabilnych gabinetów koalicyjnych o bardzo płynnym zapleczu parlamentarntym. System partyjny jest bardzo sfragmentaryzowany, a dominującą cechą partii politycznych są walki frakcyjne, których przedmiotem jest dystrybucja stanowisk i przywilejów. Gabinety koalicyjne tworzone są przez dużą liczbę partii politycznych, a lojalność większości z nich wobec premiera jest bardziej niż wątpliwa. Można zaryzykować twierdzenie, że elementem stabilizującym ten układ, niejednokrotnie ekstremalnie spolaryzowany, jest występowanie większych ugrupowań, które stanowią jądro formowanych koalicji. Partią, która przejęła odpowiedzialność za pierwszy okres reform demokratycznych, była Partia Demokratyczna (PP), ugrupowanie o liberalnej ofercie programowej, której lider Chuan Leekpai był premierem w latach 1992-1995. Ugrupowanie to powróciło do władzy we wrześniu 1997 r., a Chuan stanął na czele pięciopartyjnego gabinetu koalicyjnego. Gabinet ten ma wyraźnie centroprawicowy charakter, a większość z tworzących go partii należałoby zaliczyć do kategorii konserwatywnych (np. Partię Narodu Tajlandzkiego - PCT), może z wyjątkiem samej PR Po wyborach z 1995 r. osią koalicji gabinetowej stała się PCT, próbując koordynować funkcjonowanie rządy stworzonego przez 7 ugrupowań politycznych. Po wyborach w roku następnym znów została sformowana ko-

180