0151

Systemy partyjne współczesnego świata

jak i parlamentarnym. Średnia wartość indeksu efektywnej liczby partii w tym drugim przypadku wynosi 2,7. Koncentracja systemu partyjnego jest efektem procesu stabilizacji w Malawi regionalnego (etnicznego) wzorca glosowania. Oznacza to m.in., że w polityce, również wyborczej, związki i afiliacje regionalne dominują, stając się zasadniczym motywem indywidualnych zachowań wyborczych. Każda z trzech partii politycznych dysponuje poparciem swego regionu, a ich rozmiar w zasadzie determinuje poziom poparcia wyborczego w kolejnych elekcjach. Większe poparcie dla UDF wynika z tego, że obok głosów ludności zamieszkującej region południowy, partia dysponuje sporymi wpływami w większych miastach (ugrupowanie określane jest mianem „partii biznesu i handlu”) oraz wśród ludności muzułmańskiej (region centralny).

Mauritius jest bardzo nietypowym krajem tego regionu. Obok Botswany to praktycznie drugi kraj afrykański, który może poszczycić się nieprzerwaną tradycją rozwoju demokratycznych instytucji. Co zaskakujące, proces ten przebiega w warunkach bardzo znacznej fragmentaryzacji etnicznej tego wyspiarskiego społeczeństwa. Tak jak w Malawi, podziały etniczno-regionalne decydują o strukturyzacji polityki i mają wpływ na układ równowagi w systemie partyjnym. Mauritius wydaje się być jedynym afrykańskim krajem, który zasługuje na miano demokracji konsensualnej, tak jak ją pojmował A. Lijphart. Dość regularnie następuje alternacja władzy między rządzącymi a opozycją, a regułą stały się gabinety koalicyjne. Ich polityka, bez względu na charakter tworzących je partii, ma na celu przede wszystkim utrzymanie balansu etnicznego i łagodzenie konfliktów religijnych (tego typu podziały również występują na Mauritiusie). Bazą każdego gabinetu stają się szerokie koalicje parlamentarne, gwarantujące przestrzeganie w polityce podstawowych założeń konsensu społecznego. Jak już wspomnieliśmy, partie polityczne w zasadzie odbijają linie podziałów etnicznych i jedynie Walczący Ruch Mauritiusu (MMM), partia socjalistyczna, nieśmiało próbuje akcentować podziały o charakterze klasowym. Od chwili uzyskania niepodległości w 1968 r. do 1982 r. rządziło szereg koalicji gabinetowych kierowanych przez Partię Pracy (LP), ugrupowanie powstałe wiatach 30., które z czasem stało się reprezentantem ludności hinduskiej (około połowy populacji na wyspie). W 1982 r. do władzy doszła MMM, która stworzyła koalicję z Partią Socjalistyczną Mauritiusu. Już w roku następnym lider MMM i premier rządu Anerood Jugnauth opuścił wraz ze zwolennikami partię i stworzył Ruch Socjalistyczny Mauritiusu (MSM). Do 1995 r. MSM kierowało kilkoma gabinetami koalicyjnymi. W wyborach przeprowadzonych właśnie w tym roku zwyciężyła koalicja wyborcza Partii Pracy i MMM, która zdobyła 92% mandatów. W 1997 r. gabinet opuścił MMM i Partia

147