0163

Systemy partyjne współczesnego świata

na współpracy przedstawicieli obu dużych ugrupowań. Inaczej niż w Kolumbii, w parlamencie istnieją silne partie opozycyjne. Chodzi przede wszystkim o koalicję kilku partii politycznych (lewicowych, chadeckich i socjalistycznych), zwaną Konfrontacją Postępową (Encuentro Progresista - EC), która powstała w 1994 r. W wyborach z 1994 r. koalicja zdobyła 31 mandatów, tylko minimalnie przegrywając z obiema dużymi partiami, zaś w kolejnych w 1999 r. uzyskała status pierwszej siły w obu izbach Zgromadzenia Generalnego. W dodatku kandydat EC przegrał dopiero w II turze wyborów prezydenckich z politykiem z PC. Pojawia się więc układ duopolarny, w którym po jednej stronie występuje blok partii „nowych”, znajdujących się poza strukturą przetargów władczych, a po drugiej - obie partie władzy. Może to być zwiastunem odejścia od strategii konsensualnych w polityce Urugwaju, oferowanych przez kartel ustabilizowanych partii władzy, i skierowania się ku bardziej spolaryzowanym i konfrontacyjnym formom działań politycznych.

W Chile ukształtował się mechanizm rywalizacji dwubiegunowej, gdzie występują dwa dość spójne bloki partii politycznych: koalicja centrolewicowa - Koalicja Partii na rzecz Demokracji (CPD), która została stworzona w 1988 r., oraz centroprawicowa - Unia na rzecz Rozwoju Chile (UPP), zawiązana tuż przed wyborami w 1993 r. Pojawienie się dwóch bloków politycznych jest naturalną konsekwencją układu sił, stworzonego w Chile po plebiscycie w 1988 r. (głosowaniu nad pozostaniem Pino-cheta przy władzy na dalsze 8 lat). Układ ten wpłynął na proces strukturyzacji rywalizacji politycznej między rządzącymi a opozycją. W ten sposób nastąpiło również zerwanie z tradycją 3-blokowego wzorca rywalizacji, która dominowała w Chile od lat 50. Dwublokowy model rywalizacji, przy założeniu wewnętrznej spójności każdego z nich, daje podobne efekty, jak układ dwóch partii dominujących (np. w Argentynie) . W przypadku reżimu prezydenckiego daje głowie państwa tzw. „partisan powers" (partyjne uprawnienia), pozwalające mu na realizację celów politycznych w parlamencie. CPD powstała z inicjatywy Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej (PDC) jako zjednoczony front przeciwko prawicy, a jego pierwszym zadaniem było zagwarantowanie liderowi chadeków Patricio Aylwin Azócar sukcesu w wyborach prezydenckich w 1989 r. (co zresztą się udało). Powstał wówczas gabinet koalicyjny na czele z PDC, w którym pozostali uczestnicy bloku otrzymali stanowiska ministerialne proporcjonalnie do ich siły parlamentarnej. Obok PDC najsilniejszymi ugrupowaniami reprezentowanymi w koalicji są Partia na rzecz Demokracji (PPD), której lider Ricardo Lagos Escobar wygra! wybory prezydenckie w 1999 r., oraz Socjalistyczna Partia Chile (PS). Natomiast w UPP dominują dwie partie konserwatywne: Odnowy Narodowej (RN), stworzona w 1987 r., oraz Niezależna Unia

159