strona0009 (5)

411 Marin Zebrowska I Zofln Hnlmka

I)o rozwoju psychologii dziecka w Helg i i przyczyniają .mI«j ni początku XX w. przede wszystkim J. Joteyko (Polka) i O. Decroly. JAt zofa Joteyko (1866- 1928), z wykształcenia lekarz, zajmowała wic; fl zjologią, psychofizjologią i psychologią dziecka. W czasie swego po by W w Belgii (1898- 1914) była pracownikiem, a od 1903 r. kierownik Im*. Laboratorium Psychofizjologii Uniwersytetu w Brukseli; prowadziła lir* ne badania i wykłady z fizjologii ”, z psychologii ogólnej i psychologii dziecka, redagowała w latach 1908- 1914 kwartalnik „Revuc psych->h» glque^M, była rzeczniczką i propagatorką* psychologii dziecka i prdoloj'H (por. rozdz. I, D). l iczne jej artykuły i rozprawy z tego zakresu ”, zwie era od 1908 r. związane bardzo wyraźnie z praktyką pedagogiczną, pi/y czyniły się do rozwijania i szerzenia wiedzy o rozwoju dziecka ora* uwzględniania jej w nauczaniu i wychowaniu. W czasie I wojny Awiuto* wej pracowała w Paryżu, wykładając m.in. w Collćge de France; po zaltoń czeniu wojny kontynuowała swą działalność już w Polsce (pali*

l ii, D).

Ovlde-Jean Decroly (1871 - 1932) — lekarz, pedagog i psycholog najbardziej znany jest jako twórca nowego systemu nauczania i wychowaniu, stosowanego początkowo do dzieci zapóźnionych i trudnych polem (od 1907 r.) do dzieci normalnych w słynnej szkole rF.rmitug* w Brukseli pod hasłem „dla życia przez życie””. Zrywając ze scherim toml szkoły tradycyjnej, stara się w swym systemie stworzyć odpowiednik środowisko dla rozwijania własnej aktywności dziecka i znspoknjnnin Jeg.t zainteresowań (tzw. ośrodki zainteresowań). Prowadzi liczne badsitls psychologiczne nad rozwojem zainteresowań i uczuć dziecka, Jego podsts wowych tendencji (instynktów), jego mowy, myślenia (m.in. tworzeni# się pojęć liczby i czasu, rozwój pytań), spostrzegania, rysunku, nad rozwojem społecznym itp. Uznając duże znaczenie wyposażenia dziedzic/ nego i cech wrodzonych w rozwoju, podkreśla jednocześnie rolę środo winka, a w szczególności wychowania. Opisane już doeyć wcześnie pr/»»* Decroly'ego zjawisko spostrzegania globalnego u dzieci staje się podstawą opracowanej przez niego metody globalnego nauczania czytania i pi«mda

'• Najbardziej znane i cenione w tej dziedzinie są prace J. Joteyko nad znui-nlrm i zmęczeniem: liczne publikacje artykułowe, począwszy od tezy doktorski*) w 1890 r. ni do zebrania wyników wieloletnich badań w książce La Fatigue, IU|Q (/nużenie, 1832).

^,T J. Joteyko I.e dossier mćdlco-pćdagogique des F.coles nmmales du Holnoui „Keyue psyrhologląue", t. I, 1908; Technięues płdologięues. Kramen de 1'amiii audidue (Travnll des I.aboratolres de Pedologie des Ecoles normales du Halnaut), tamie; Lr Moucemenr p4dologique. „Lc Scalpel” 1908; Aide-Memoirr de psychologii expłrimsntale et de p4dologię, 1909 i wicie In.

” por. A. Hamatde Metodo Decroly. Tłum. M. Oórsku. Warszawa 1920.

Hf¹ | ► • ¹ • • y • 11 / plarwiiyrh, którzy w psychologii podkreślali wartość obsor-|ni |l gkfywnoj, tj. połączonej /. oddziaływaniem pedagogicznym. Pierw-ftit • ' |«¹lugiwiił nią filmem w badaniu rozwoju małych dzieci".

I h " ¹|h‘»Ic znanych psychologów belgijskich należy wymienić Paula li •    • i islha, profesora Uniwersytetu w Brukseli, zajmującego się

gi •Ntindtdeidnni stadiów rozwojowych, charakterystyką różnych aspek-l»ii ivo|u dilocka i teorią tego rozwoju’¹.

i r u n e J i Jednym z nujbardziej znanych pionierów psychologii it ekn I• vI Alfred Binet (1857- 1911), który wywarł doniosły wpływ HM »• • vó| lej gałęzi psychologii nie tylko w swoim kraju. Profesor Sorbonę M¹ i twnik pierwszego laboratorium psychologii dziecka (od 1894 r.), f§l(4_r»lal I indiiktor „I/Annće psychologiąue” (1895), odznaczał się sze-. u l •idol> i. iowuniami, głębią swych prac badawczych i wniosków teo-i i. . .v h ora/ pomysłowością zastosowań praktycznych. Charaktery-

li .....Ilu psychologii francuskiej zainteresowania psychopatologią znaj-

•< ni .<¹ój wyru/ w badaniach Bineta nad hipnozą, rozdwojeniem jaźni, |tiip«dv ■ iii 'Alitą, upośledzeniem umysłowym. Najsławniejsze stały się jego pin> »• on I¹ mnt mzwoju umysłowego i inteligencji dzieci, które doprowa-

•    I, du stworzenia (wspólnie z H. Simonem) słynnej skali me-l. . Mnij przeznaczonej do selekcji dzieci upośledzonych umysłowo i ^{1 1}<l't ■ | pierwowzorem licznych późniejszych skal testowych do badania In i U) u. jl (nnjbard/ioj znana — także w Polsce — amerykańska prze-i > •¹ » nihi l Termun)^u.

Im Hi-yaowujących się w pracach Bineta postępowych tendencji na-► • 14ti |« |tgo wybitny, niedawno zmarły uczeń, Henri Wall on (1879-|...t4| iwńh u 1 wieloletni kierownik Laboratorium Psychobiologii Dziecka » ¥ ..li¹ l¹rnllque des Hautes Etudes przy Sorbonie, profesor College de

1

m-nnly /.u rłoatl/icadon des enfants anormaux. „Bulletia dr la Socictś li MHflna monlalc¹’ 1905; Le róle du Iangage et 1‘ir.fluence du miUeu social tur ,„i, ......i mentol. „Archlvr« dc Socłologie" 1911, nr 17; Quelquc» noMofU głnłralęt

li MiMilullim affectioe chez ienfant, 1927; Etudes de Psychogcnise, 1932 I wielo . i-.i .i l'iu bibliografia prac Dccroly’ego w: J. E. Scgcrs La Psychologie da I 'i.f .mi mim mai ,t anormal d'apris le Dr O. Decroly. Ncuchfltcl 1948.

m |¹ (lelerrUlh 1 in. Le problłme des stades en psychologie de Ienfant, 1050; Ihi . In. Ilon ii In psychologie de 1’enfant, 1957 (Wprotcadrcnlr do psyrholot/ll rf/lfr-Itf HM)

u A Itliiet l.‘ituda eipłrlmentale de 1‘intelligencc, 1903; Lei idłes modernę ¹ le¹ enfants, 1900 (Pojfcla nowoczesne o dzieciach, 1911); wreizde skala matiyc/nu a p.^.li l...lejnych opracowaniach: Methodes nouuelles pour le dlagnostlc du nlvmu 111 < ii¹. luel dea anormauf. „I/Annie payrhologląuc" 1905, nr 11, i. 101 130 (w¹|nM

•    U • II Mlmon); Le drfueloppemenl d« rinfelltpence che¹ len enfants. Tamie, 1901, , Hel 94. Nouuillii recherches^sur la tnesure du niccau chc/ lei enfants d¹«Vule teinh- mmi, nr 17, a. 14fl-20fr