Strona133

Wiele spośród niemieckich mas podpałowych do smugaczy, stosowanych w czasie drugiej wojny światowej, zawierało oprócz nadtlenku barowego, magnezu i lepiszcza jeszcze następujące materiały: azotan barowy, minię ołowianą, pikrynian strontowy, krzemek wapnia, szczawian sodowy, grafit i inne.

Następujące masy termitowe są silnymi masami podpałowymi:

1. Tlenek żelazowy 69%    2. Tlenek krzemowy 55%

Magnez    31%    Magnez    45%

Jednak zapalenie samych mas daje się uzyskać już ze znacznym trudem.

W tym przypadku, gdy nawet przy użyciu silnych mas podpałowych nie udaje się zapalić masy zasadniczej, stosuje się tak zwane masy pośrednie lub przejściowe.

Masy pośrednie uzyskuje się przez zmieszanie w odpowiedniej proporcji masy podpałowej z masą zasadniczą. Jeden ze sposobów stosowania mas pośrednich podano na przykładzie zapalania ter-mitu żelazowo-glinowego (rys. 43).

W celu zapalenia niektórych szczególnie trudno zapalających się mas zasadniczych stosuje się niekiedy szereg mas pośrednich, z których masa najbliżej stykająca się z masą zasadniczą zawiera najmniej masy podpałowej (rys. 56).

Rys. 56. Układ ładunku mas trudno zapalających się:

1 — mączka prochowa; 2 — masa podpałowa; 3 — masa pośrednia składająca sit; z masy podpałowej zasadniczej w stosunku 3:1; 4 — jak poprzednio, tylko stosunek 1:1; 5 — masa zasadnicza

Specjalnym rodzajem mas podpałowych są masy tarciowe, które zapalają się przez potarcie o powierzchnię pokrytą również specjalną masą pirotechniczną.

Skład mas tarciowych jest zbliżony do składu mas stosowanych w przemyśle zapałczanym, na przykład: 60% chloranu potasowego, 30% siarczku antymonu i 10% żywicy.

Potarkę pokrywa się w tym przypadku masą o składzie: 56% fosforu czerwonego, 24% tartego szkła, 20% iditólu.

Masy tarciowe są bardzo wrażliwe na tarcie i dlatego niebezpieczne w użyciu.

Bibliografia

1.    N. A. Szilling: Kurs dymnych porochow, Oborongiz. Moskwa 19-10.

2.    P. F. Bubnow i I. P. Sue ho w: Sriedstwa inicjirowanija, Oborongiz. Moskwa 1945.

3.    G. P. Bystro w: Spicziecznoje proizwodstwo, Goslesbumizdat. Moskwa — Leningrad 1950.

4.    Sprawocznik spicziecznika, t. 1, Goslestiechizdat, 1947.

INNE RODZAJE MAS PIROTECHNICZNYCH. STOSOWANIE MAS PIROTECHNICZNYCH

Poza omówionymi dotąd masami pirotechnicznymi istnieją masy stosowane do pewnych celów specjalnych. W pewnych przypadkach są one zbliżone do- już opisanych mas zapalających, oświetlających i innych; w innych przypadkach specjalne ich przeznaczenie wymaga opracowania nowej, odpowiedniej recepty.

Najczęściej są to masy:

1.    Masy „bezgazowe” lub „mąłogazowe” znajdujące zastosowanie w zapalnikach mechanicznych i elektrycznych oraz w pewnych urządzeniach grzejnych.

2.    Masy dynamiczne wykorzystywane w rakietach pirotechnicznych i innych.

3.    Masy pozorujące i gwiżdżące.

Ponadto istnieją specjalne masy pirotechniczne stosowane do wyrobu ogni sztucznych i do zdjęć filmowych.

Dwa ostatnie rodzaje mas pirotechnicznych nie zostały opisane w niniejszej książce; opisy ich własności i wyrobu można znaleźć w literaturze podanej na końcu książki.

§ 1. MASY BEZGAZOWE I MALOGAZOWE

Zasadniczą własnością cechującą omawiane masy jest mała zależność prędkości ich palenia od ciśnienia zewnętrznego. Własność ta jest szczególnie cenna w przypadku użycia ich do ścieżek ogniowych pirotechnicznych zapalników czasowych.

W tym przypadku powinna być również niewielka zależność czasu palenia od temperatury (patrz rozdział X, § 2); jednak warunek ten spełnia zaledwie niewiele mas.

Masy ścieżkowe powinny ponadto odpowiadać wszystkim wymaganiom stawianym prochom ścieżkowym; spośród nich szczególnie ważna jest łatwa zapalność i pewność zapalenia poszczególnych ogniw łańcucha ogniowego (na przykład spłonki zapalającej).

Nazwę „masy bezgazowe” dlatego pisze się w' cudzysłowie, że

267