strona (193)

czących się wystarczy od 10 do 30 Hz. Mniejsza niż wymieniona częstotliwos'ć impulsów powoduje powstawanie niepełnych skurczów tężcowych, sprawiających wrażenie drżenia. W mięśniu zdrowym znajdujemy kompozycje włókien o różnej pobudliwości i różnej szybkości skurczu, chociaż w danym mięśniu przeważa zwykle jeden typ włókien.

Skurcz tężcowy, który trwa zbyt długo, prowadzi do zmęczenia mięśnia. Zmęczenie objawia się postępującym osłabieniem skurczu, jego bolesnością, a w mięśniach porażonych kurczowo występowaniem skurczów robaczkowych.

Aby nie doprowadzać do zmęczenia, stosuje się przerwy między seriami impulsów wywołującymi skurcz tężcowy. Przerwy te pozwalają na odtworzenie energetycznych zasobów mięśnia i usunięcie metabolitów. Przerwa powinna trwać co najmniej tak długo jak skurcz. Przy mięśniach chorych przerwa powinna być kilkakrotnie dłuższa niż skurcz.

Skurcz naturalny to skurcz tężcowy. Skurcze wywołane pojedynczymi impulsami występują tylko w czasie elektrostymulacji. Aby upodobnić skurcz sztuczny do skurczu naturalnego, stosuje się w es skurcze tężcowe (jeśli jest to możliwe). W tym celu generuje się serie impulsów. Seriom impulsów można nadawać kształty, widoczne na ryc. 4.18. Kształtowanie grup (serii) impulsów nazywamy modulowaniem. Ukształtowaną serię nazywa się modułem, a linię łączącą szczyty impulsów obwiednią,

Jeśli wszystkie impulsy w modułach osiągają jednakowe napięcie, obwiednia modułu ma kształt prostokątny. Stopniowe narastanie napięcia w kolejnych impulsach daje moduły o obwiedniach trapezoidalnych lub sinusoidalnych (ryc. 4.18). Możemy mówić o seriach modulowanych z obwiednią w kształcie trapezoidalnym lub prościej o modułach trapezoidalnych. Przez stosowanie takich modułów usuwa się nienaturalną nagłość skurczu, a towarzyszące im odczucia są mniej przykre.

Serie impulsów prostokątnych czyli

/ MODUtY ^

trapezoidalny

sinusoidalny prostokątny

	IIIIIUllllihK M		Ik 11 ,
100	200	300 400	500 ms

t_p = 10 ms

T = 14 ms F = 70 Hz

Ryc. 4.18. Impulsy prostokątne zebrane w modulowanych seriach impulsów (modułach) małej częstotliwości. Przedstawiono moduły o obwiedniach: trapezowej, sinusoidalnej, prostokątnej (w tym ostatnim nie zaznaczono obwiedni). Czas trwania impulsów = t_imp przerwy między impulsami = t_p okres = T, częstotliwość impulsów = F, czas trwania modułu = t_moą

<mod = ²⁰⁰    ...........

193