s che 1X

I

i

16. SPOIWA BUDOWLANE

16.1.    WPROWADZENIE TEORETYCZNE

Spoiwa budowlane są to materiały, które po zmieszaniu z wodą tworzą plastyczne masy, a w miarę zachodzących przemian tracą właściwości plastyczne, twardnieją i wiążą. Podstawowymi surowcami do produkcji naturalnych wapiennych spoiw- budowlanych są kamień wapienny i kamień gipsowy.

Kamień wapienny składa się głównie z węglanu wapnia, obok którego, w zależności od złoża, występują; węglan magnezu, krzemionka oraz krzemian wapnia, magnezu, żelaza i glinu. Do produkcji spoiw budowlanych stosuje się kamień wapienny o możliwie wysokiej zawartości węglanu wapnia w granicach 82-96%. Wapienie takie przerabia się na wapno palone (CaO) w procesie wypalania w temperaturze 900-1000°C wg reakcji:

CaCOi - CaO + CO*

Wapno palone w wyniku reakcji z wodą przechodzi w wapno gaszone;

CaO + H*0 = Ca(OH>>

W zaleźiKJŚci od ilości dodawanej wody otrzymuje się:

-    wapno hydratyzowane (suchogaszone) w postaci proszku; dodatek wody odpowiada ilości stechiomełrycznej, tj. 1 mol H*0 reaguje z 1 molem CaO w celu otrzymania 1 mola CafOH)*,

-    ciasto wapienne będące mieszaniną wodorotlenku wapnia oraz nasyconego roztworu wodorotlenku wapnia w wodzie, zawierającą zazwyczaj ok. 50% Wagowych Ca(OH)i,

-    mleko wapienne, czyli zawiesinę wodorotlenku wapnia w wodzie.

16.1.1.    Spoiw a wapienne

Tradycyjnym spoiwem wapiennym jest wapno gaszone w postaci ciasta wapiennego, ostatnio coraz większe znaczenie zyskuje wapno gaszone hydratyzowane. Ciasto wapienne wymieszane z piaskiem czy innymi wypełniaczami drobnoziarnistymi tworzy zaprawę budowlaną wapienną, która wiąże i twardnieje na powietrzu Spoiwa wapienne należą do grupy spoiw powietrznych i nie mogą wiązać pod wodą ani bez dostępu powietrza

Proces wiązania i twardnienia zaprawy wapiennej aa powietrzu polega na;

-    utracie wody (wysychaniu),

-    krystalizacji wodorotlenku wapniowego,

-    działaniu dwutlenku węgla z powietrza (kaibonizacja) zgodnie z równaniem:

Ca(OH)₂ + COj = CaCO* + HzO

Rezultatem procesów chemicznych przebiegających w zaprawie wapiennej jest powstawanie kryształów CaCOs i Ca(0H)*, które zrastają się z sobą i z ziarnami wypełniacza, przybierając stopniowo cechy sztucznego kamienia Proces wiązania zachodzi w ciągu kilku godzin po nałożeniu zaprawy, a więc o jej wytrzymałości decyduje głębokość, na jaką zaszła