24 Ćwiczenie nr 2
W warunkach normalnych tzn. dla p = 101 325 Pa (1 atm) i T = 273 K, 1 mol gazu zajmuje objętość 22,41 dm3.
Równanie stanu gazu doskonałego jest słuszne zarówno dla pojedynczych substancji gazowych, jak również dla mieszanin gazowych.
Jeżeli mamy w naczyniu o objętości V mieszaninę i składników, można napisać następującą zależność dla każdego składnika gazowego: p,V = n,RT
Przykład 24. Obliczyć jaką objętość zajmuje 1 mol gazu doskonałego pod ciśnieniem 400 kPa w temperaturze 400 K.
Rozwiązanie
Objętość gazu znajdującego się w podanych warunkach można obliczyć z równania stanu gazu doskonałego (równanie Clapeyrona): pV = nRT
V = —
P
V = 1 mot , \ 8,314_Xgno/ ; K) - 400 K = ooog31 m3 = g 31 dm3 4 ■ 105 N/m2
Odpowiedź: Gaz zajmie objętość 8,31 dmJ.
Przykład 25. W zbiorniku o objętości 40,0 m3 znajduje się 110 kg azotu oraz pewna ilość tlenu. Ciśnienie całkowite mieszaniny równe jest 350 kPa, a temperatura 300 K. Obliczyć ilość moli tlenu znajdującego się w zbiorniku oraz ułamek molowy tlenu w mieszaninie.
Rozwiązanie
Obliczamy ilość moli tlenu i azotu w mieszaninie z równania Clapeyrona:
_ pV _ 350 • 103 Nim1 - 40,0 m3 RT 8,314 Jtffnol ■ K) ■ 300 K n = 5610 moli gazu
Ilość moli azotu
110000
28,0
= 3930 moli N2
Ilość moli tlenu
na = n - nN = 5610 -3930 = 1680 moli 02 Ułamek molowy tlenu w mieszaninie
1680
5610
0,299
Odpowiedź: W zbiorniku znajduje się 1680 moli tlenu, a ułamek molowy tlenu w mieszaninie wynosi 0,299.
Przykład 26. Obliczyć jaką objętość w warunkach normalnych zajmie wodór, który wydzieli się podczas reakcji 13,0 gramów sodu z wodą.
Rozwiązanie
Z równania reakcji sodu z woda:
2 Na + 2 H20 = 2 NaOH + H2
wynika, że 46,0 g Na (2 mole) powoduje wydzielenie 1 mola wodoru, który ma masę 2,016 g i zajmuje objętość 22,4 dm3 w warunkach normalnych, więc:
46.0 g Na - 22,4 dm3 H2
13.0 g - X_
13,0 • 22,4
46,0
= 6,33 dm3
Odpowiedź: Wydzielony wodór zajmie w warunkach normalnych objętość 6,33 dm3.
Przykład 21. Obliczyć ile gramów cynku przereagowalo z kwasem solnym, jeżeli wydzielony wodór zajmuje objętość 2,44 dm3 w temperaturze 295 K i pod ciśnieniem 1,15 >. 103 Pa.
Rozwiązanie
Z równania stanu gazu doskonałego obliczamy ile moli wodoru wydzieliło się w tej reakcji: pV = nRT
= 0,114 mola H2
pV _ 1,15 ■ 105 N/m2 • 2,44 • 10’3 m3 RT 295 K - 8,314(J/mol ■ K)
Równanie reakcji chemicznej ma postać:
Zn + 2 HC1 = ZnCl2 + H2t
stad wynika, że:
65,4 g Zn powoduje wydzielenie 1 mola H2 X g_ -_0.114 mola H,
X =
0,114 ■ 65,4 1
g Zn = 7,45 g
Odpowiedź: Przereagowalo 7,45 g cynku.
Zadania
1. Obliczyć jaka objętość zajmuje 0,10 mola gazu idealnego w temperaturze 450 K pod ciśnieniem 1,55 kPa.
2. W naczyniu o pojemności 1,0 m3 w temperaturze 350 K znajduje się 0,34 mola azotu. Obliczyć ciśnienie jakie wywiera azot na ścianki naczynia.
3. Obliczyć ilość moli tlenu znajdującego się w butli stalowej. Pojemność butli wynosi 40,1 dm3, ciśnienie 106 Pa, temperatura 398 K.
4. 28,0 g wodoru wpuszczono do naczynia o pojemności wynoszącej 2,0 dm3. Obliczyć ciśnienie jakie wywiera wodór na ścianki naczynia w temperaturze 410 K.
5. Obliczyć jaka objętość zajmuje 40,0 kg azotu w temperaturze 413 K pod ciśnieniem 6 • 103 Pa.