Stopy metali (4)

obróbki plastycznej są: magnez, miedź, mangan, krzem i w mniejszym stopniu także nikiel, żelazo, cynk, chrom i tytan.

Stopy aluminium z magnezem odznaczają się dobrą odpornością na korozję i działanie wody morskiej. Stop AlMgl zawierający 0,74+1,2% Mg nadaje się do obróbki plastycznej na zimno i na gorąco; jest szczególnie podatny do głębokiego tłoczenia i spawania. Jest stosowany na części kute w matrycach i tłoczone, na części urządzeń w przemysłach chemicznym i spożywczym. Stop AIMg4,5Mn zawiera 4+4,9% Mg i 0,4+1% Mn; jest stosowany do obróbki plastycznej na zimno i na gorąco. Jako stop odporny na korozję nadaje się na obciążone konstrukcje okrętowe i przemysłu chemicznego.

Stop ten oraz stopy AlMg2 i AIMg5 są nazywane hydronaliom. Do wytwarzania średnio obciążonych elementów konstrukcji lotniczych, pojazdów samochodowych, części głęboko tłoczonych i części o złożonych kształtach kutych w matrycach stosuje się stopy avial - AlMgl SiCu i AlMgl Si.

Stopy aluminium z miedzią i magnezem oraz częściowo również z manganem i krzemem charakteryzują się dużym oporem plastycznym przy obróbce na zimno i na gorąco. Stopy te są przede wszystkim używane na konstrukcje lotnicze. Duże ^stosowanie przemysłowe znalazły stopy wieloskładnikowe, zwane duralami. Zaliczamy do nich stopy AlCu4Mg, A!Cu4MglA, AlCu4Mg i AlCu4Ml, stosowane na nity do konstrukcji lotniczych, obciążone elementy konstrukcji lotniczych i pojazdów samochodowych oraz konstrukcyjne elementy budowlane. Duraluminium ma dużą odporność na korozję i po utwardzeniu w wyniku obróbki cieplnej uzyskuje znaczną wytrzymałość (290+440 MPa).

Na części pracujące w wysokich temperaturach do 300°C, szczególnie w konstrukcjach lotniczych, stosuje się stopy z dodatkiem żelaza i niklu, tj. A!Cu2Mg2NiSi i AlCu2Mg2Nil. Nadają się do obróbki plastycznej na gorąco, a szczególnie do kucia w matrycach.

Stopy z dodatkiem cynku — AlZn6Mg2Cu i AlZnSMgl — są stosowane na bardzo obciążone elementy różnych konstrukcji, zwłaszcza lotniczych.

Według PN-EN 573-3:2005 wytwarza się 17 gatunków aluminium o różnym stopniu czystości od 99,0 do 99,99% Al. Oznaczenie składa się z ciągu liter oraz liczby określającej zawartość aluminium w %, a niekiedy dodaje się na końcu symbol chemiczny pierwiastka stanowiącego główną domieszkę, np. EN AW-A199,5Ti. EN oznacza kodowanie na podstawie symboli chemicznych, A - aluminium, W I wyroby oraz wlewki do przeróbki plastycznej, 99,5 - zawartość czystego Al w %, Ti - symbol pierwiastka (tytanu), stanowiącego wyróżnioną domieszkę. Gatunki aluminium stosowanych w przemyśle elektrotechnicznym są dodatkowo oznaczane literą E, np. EN AW-EA199.7.

Rozróżnia się stopy aluminium do obróbki plastycznej (PN-EN 573-3:2005) i odlewnicze (PN-EN 1706:2001). Nazywa się je stopami lekkimi. Najczęściej głównymi składnikami stopowymi są: miedź, krzem, magnez, mangan i cynk. Podobnie do stali, stopy Al oznacza się symbolami i cyframi.

Norma PN-EN 573-1:2006 dotyczy aluminium i jego stopów w zakresie: składu chemicznego, rodzaju wyrobów przerabianych plastycznie oraz czterocyfrowego