Dariusz Ziora
Tabela 4. Najważniejsze przyczyny krwioplucia
Pseudohemoptysis
Hemoptysis
Inne rzadkie przyczyny
Źródło krwawienia w górnych drogach oddechowych, np. aspiracja krwi przy krwotokach z nosa, nowotwory jamy ustnej, gardła, krtani, migdał-ka, zapalenie zatok
Źródło krwawienia w przewodzie pokarmowym - hematemesis
Źródło krwawienia w drzewie oskrzelowym i dolnym odcinku tchawicy
Zapalenie oskrzeli (ostre i zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli)
Nowotwory w drzewie Oskrzelowym
Erozja oskrzeli lub tchawicy przez guzy śródpiersia, przełyku, węzłów chłonnych, tętniaka aorty
Rozstrzenie oskrzeli Uraz oskrzeli Ciało obce
Jatrogenne (np. po bronćhosko-pii, biopsji guza)
Torbie] odosjazelowa Teleangiektazje
Źródło krwawienia zlokalizowane w miąższu płucnym i naczyniach płucnych
Gruźlica Zapalenie płuc Ropień płuca
Grzybniak w starej jamie gruźliczej
Zatorowość płucna
Hemosyderoza płucna i zespół krwawienia do pęcherzyków płucnych
Zaburzenia krzepnięcia, leczenie przeciwzakrzepowe, małopłytko-wość
Podwyższone dłnienie w żyłach płucnych (stenoza mitralna, niewydolność skurczowa lewoko-morowa)
Jatrogenne (np. po biopsji przez-oskrzelowej płuca, po cewnikowaniu)
Stłuczenie płuca Przetoki tętniczo-żylne Sekwestracja płuca
Endometrioza płuc
Tętniak aorty krwawiący do miąższu płuc
śluzak przedsionka
Na podstawie: Wełnberger SE. Cough and hemoptysis w: Harrisons principles of Intemal Mediclne 16th Edition McGraw-Hill Medical Publishing Division 2005
• Diagnostyka
W celu precyzyjnego ustalenia przyczyny krwioplucia oprócz badania jamy ustnej gardła, krtani, osłuchiwania klatki piersiowej i klasycznego radiogramu klatki piersiowej bardzo często trzeba wykonać TK klatki piersiowej i bronchofiberoskopie U 7-34% chorych nie udaje się jedno-znacznie ustalić przyczyny krwioplucia. Wówczas określa się je jako idiopatyczne. Ustępuje ono zazwyczaj w ciągu 6 miesięcy. Wnikliwej kontroli wymagają osoby po 40 rż. palące papierosy.
RÓŻNICOWANIE Z KRWAWIENIEM Z PRZEWODU POKARMOWEGO
Na hemoptysis wskazuje obecność kaszlu i innych objawów ze strony układu oddechowego (np. bólu w klatce piersiowej) oraz jasnoczerwona, pienista krew w plwocinie. Hematemesis sugerują: nadużywanie alkoholu lub choroby wątroby w wywiadzie, nudności i wymioty, smoliste stolce, brązowe lub czarne zabarwienie krwi w plwocinie, która może przypominać fusy kawy (tab. 5).
BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ
Bóle w klatce piersiowej to najczęstsza przyczyna przyjęć do szpitala. Dość często mogą być jedynym objawem choroby bezpośrednio zagrażającej zdrowiu i życiu. Ból może pochodzić ze ściany klatki piersiowej (mięśnie, żebra, nerwy), z narządów położonych ponad przeponą (serca, aorty, płuc), z przepony, z narządów jamy brzusznej czy wreszcie obręczy barkowej, szyi i kręgosłupa piersiowego. Można wyróżnić także bóle trzewne, naczyniowe i współczulne, psychogenne i mieszane. Bóle mogą być ostre i przewlekłe. Najważniejsze przyczyny bólu w klatce piersiowej zestawiono w tabeli 6.
• Najważniejsze informacje na temat bólu w klatce piersiowej
Starannie zebrany i przemyślany wywiad może być najcenniejszym, najprostszym i najtańszym narzędziem diagnostycznym. W wywiadzie należy uwzględni&
■ umiejscowienie bólu (np. za mostkiem, w dołku pod-sercowym, w okolicy koniuszka, w linii pachowej środkowej)
■ promieniowanie (np. w stronę barku, do łokcia)
" intensywność (silny, słaby)
■ charakter (ostry, piekący, gniotący, ściskający, parzący)
■ okoliczności wystąpienia bólu (np. po urazie, pod wpływem emocji, w związku ze zmianą ciśnienia)
■ czynniki prowokujące ból (np. wysiłek, wdech, posiłek, kaszel)
“ czynniki zmniejszające intensywność bólu (np. leki, przyjęcie pozycji siedzącej)
■ objawy towarzyszące bólowi (bladość powłok, pobudzenie, duszność)
■ czynniki ryzyka chorób przebiegających z bólem (palenie papierosów, unieruchomienie, nadwaga)
Ważne są też dane z badania przedmiotowego (np. rytm cwałowy, tarcie osierdzia, opłucnej, wstrząs).
8