wstęp do teorii polityki img 122

130

czyli promowanie kultury, języka, osiągnięć naukowych danego państwa*². Budowanie wizerunku odbywa się także za pomocą reklam w prasie, telewizji i intcmecie*. Coraz częściej do tego celu angażowane są specjalistyczne firmy marketingowe⁵⁴. Jak zauważy ł Peter van Ham, „wizerunek i prezencja stają się zasadniczym elementem zasobów strategicznych państwa”⁵⁵.

By jakikolwiek system mógł przetrwać, potrzebuje on informacji na temat środowiska zewnętrznego w którym operuje, tak by mógł reagować zgodnie /. własnymi potrzebami lub narzucanymi z zewnątrz wymaganiami¹⁶. Funkcja informacyjnapolityki zagranicznej wiąże się przede wszystkim z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i przechowywaniem informacji na temat środowiska międzynarodowego państwa⁵⁷.

Jak zauważy ł Joseph Frankel, jeszcze w drugiej połowie XIX wieku każdy dyplomata czy uczony był w stanic ocenić, na podstawie posiadanej wiedzy na temat polityki zagranicznej liczących się pięciu państw; jakie problemy i zagrożenia mogą się pojawić⁵⁸. Obecnie na arenie międzynarodowej istnieje blisko 200 państw, ogromna liczba organizacji międzyrządowych i pozarządowych, korporacji międzynarodowych i ruchów społecznych. Świat - według określenia Jamesa RosenaiFa turbulentny charakteryzuje szybkość zmiany następujących po sobie kaskad wydarzeń oraz niezwykła częstość występowania kryzysów. W takim świecie jakość informacji i szybkość ich uzyskiwania przesądzają o zdolności państwa do reago-

^yj Elementem takiej polityki sąnp. rozsiane po całym świecie placówki BrrtisJi Councił, Al Hance Franęaise czy Instytutu Goethego.

^iJ Pragnąc poprawić międzynarodowy odbiór Belgii po skandalach związanych z pornografią dziecięcą i kurczakami naszpikowanymi dioksynami, rząd belgijski zdecydował się na rozpoczęcie intensywnej kampanii w intemecie: zostało nawet stworzone specjalne logo „be”. Zoh. Peter van Ham, „The Rise of the Brand State”, Foreign Ąffairs, Vol. 80, No. 5, Septembcr/Oclober 2001, s. 2-6.

⁵⁴    W 1974 roku taką firmę zaangażował rząd chilijski, w celu zmiany niekorzystnego obrazu rządu Pinocheta wśród Amerykanów'. Zob. Ka)cvi I. Holsti, International Politics. Framework for Anałysis, Englewood Cljffs: Prcntice Hall 1995, s. 152. Także polski rząd zdecydował się na zaangażowanie takich firm, w celu prowadzenia kampanii na rzecz wstąpienia Polski do NAPO.

⁵¹ Według P. van Iluma, globalizacja uczyniła państwa bardziej świadomymi swojego wizerunku, reputacji. Państwa zaczęły budować własne marki na bazie swojej reputacji i wokół swój ego stanowi* ska, wzorując się na działaniach marketingowych wielkich frrtn. Van Ham wymienia np. udaną akcję marketingową Irlandii, starania podejmowane przez Estonię w celu zmiany wizerunku z byłej republiki radzieckiej na państwo skandynawskie oraz dokonaną przez. Tony’cgo Blaira parafrazę „Rule Britan-nia” na „Cool Britannia” i konkluduje żartobliwie, że jeśli państwo chce przetrwać na zatłoczonej scenie światowej, musi przekształcić się z „państwa” w „Państwo”. Zob. P. van Ham, op.cit, s. 6.

*■*“ David Raston, „Categories for the System Anałysis of Politics”, [w:J David Easton (red.), Yarieties ofPolitical Theory, Englewood Cliffs: Prenticc Hall, Inc. \ 966, s. 153.

⁵⁷ Hans Morgerithau podkreślał, że Najważniejszym wymogiem formułowania dobrej polityki zagranicznej jest właściwe rozumienie motywacji innych rządów i narodów”, {cyt. za:] Richard Coltam, Foreign Policy Motivation: A General Theory and a Case Study\ London: Universily of Pittsburgh Press 1977, s. 54.

⁵⁵    Joseph Frankel, International Relations in a Changing World, Oxford, New' York: Oxford University Press 1988, s. 33.