97
wobec stron konfliktu. Siły interwencyjne nie są bezstronne. Interwencje zbrojne określają agresora i działają na korzyść jednej strony, rwanej ofiarą agresji”.
4. Konkluzje
Środki polityki zagranicznej państwa sąlo wszystkie zasoby i instrumenty, przy użyciu których państwa starąjąsię kształtować pożądane postawy i działania zagranicznych podmiotów oraz pożądane stany zjawisk i procesów międzynarodowych.
W stosunkach międzynarodowych mamy do czynienia z różnymi rodzajami środków polityki zagranicznej państwa. Za najważniejsze kryterium podziału uznaje się kryterium przedmiotowe, które pozwala wyodrębnić następujące środki: polityczne, ekonomiczne, wojskowe, kulturowo-ideologiczne oraz inne, takie jak: wywiad i udział państwa w wielostronnych operacjach pokojowych.
Środki polityczne obejmujągłównie politycznądziałalność dyplomatyczną państwa. Środki ekonomiczne klasyfikuje się w zależności od metody ich zastosowania; przy metodzie negatywnej mamy do czynienia z. sankcjami gospodarczymi i finansowymi, natomiast zastosowanie metody pozytywnej przejawia się w udzielaniu pomocy. Analizując środki wojskowe należy mieć na względzie głównie potencjał militarny państwa, jego obecność wojskową za granicą oraz pomoc wo jskową. Grupa środków kulturowo-idcologicznych obejmuje szeroko rozumianądyplomację kulturalnąpaństwa oraz.różne formy oddziaływania ideologicznego. Natomiast ostatnia grupa środków odnosi się głównie do działalności wywiadowczej oraz udziału państwa w wielostronnych operacjach pokojowych.
Dobór oraz odpowiednia kombinacja środków i metod ma zapewnić osiągnięcie celowego stanu rzeczy w odpowiednim czasie, dlatego wybiera się środki
0 największej użyteczności, czyli te, które wydająsię być optymalne dla osiągnięcia wyznaczonych celów. Ważnąprzesłanką doboru odpowiednich środków jest także prawidłowa ocena własnych możliwości i możliwości innych państw, gdyż urzeczywistnienie celów polityki zagranicznej państwa wymaga zgodności między celami
1 możliwościami danego państwa.
We współczesnych stosunkach międzynarodowych niejednokrotnie mamy do czynienia z zastosowaniem wielu środków jednocześnie dla osiągnięcia tego samego celu, a hierarchizacja użycia tych środków jest adekwatna do identy fikacj i walorów ich użyteczności.
77 Ciągor, Paszkowski, op.cit., s. 19.