wykłady z socjologii 13 2014 (19)

INTERNALIZACJA WARTOŚCI ZDROWIA:

• Informacja: człowiek dowiaduje się o zdrowiu jako wartości.

•Transformacja: przetłumaczenie informacji na własny język, odniesienie do własnych doświadczeń.

ooo oooo ooooo oooo ooooo oooo oooo o o

•Zaangażowanie: dokonanie akceptacji wartości zdrowia lub jej odrzucenie.

• Inkluzja: włączenie wartości zdrowia w osobiście uznany system wartości.

•Dynamizacja: podjęcie określonych działań i postaw.

SPOSOBY DBANIA O ZDROWIE:

Zachowania medyczne : korzystanie z różnego typu usług medycznych, z koncentracją na leczeniu.

Zachowania prozdrowotne: świadome działania ukierunkowane na zwiększenie potencjału swego zdrowia.

. ooo

PROZDROWOTNY STYL ŻYCIA:

oooo

ooooo

Wzory świadomych zachowań związanych ze zdrowiem, będąt yf&oo efektem wyborów dokonywanych przez ludzi na podstawie dostępnych, determinowanych ich sytuacją życiową alternatyw ( Cockerham).

•Zachowania - zdrowie fizyczne: dbałość o ciało, aktywność fizyczna, racjonalne żywienie, sen.........

•Zachowania - zdrowie psychiczne: dawanie i korzystanie ze wsparcia społecznego, unikanie nadmiaru stresów, radzenie sobie z problemami..........

• Zachowania - prewencyjne: samokontrola zdrowia, samobadanie, badania profilaktyczne, bezpieczne zachowania..........

• Niepodejmowanie zachowań ryzykownych: niepalenie tytoniu, ograniczone używanie alkoholu, nienadużywanie leków, nieużywanie substancji psychotropowych.....

ooo oooo ooooo oooo ooooo oooo oooo o o

Poczucie koherencji (sense of coherence- SOC) jest to globalna orientacja człowieka, wyrażająca stopień, w jakim człowiek ma dominujące, trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności, że;

- bodźce napływające w ciągu życia ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mają charakter ustrukturowany, przewidywalny i wytłumaczalny;

- dostępne są zasoby, które pozwolą sprostać wymaganiom stawianym przez te bodźce;

Wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym wysiłku i zaangażowania.

(A. Anthonovsky).

STYL ŻYCIA I ZDROWIE:

• wybór kultury,

• zachowania charakterystyczne dla jednostki lub grupy,

• element stratyfikacji społecznej,

• pozwala na samoidentyfikację jednostki lub jej identyfikację gru

ooo oooo ooooo oooo ooooo oooo oooo o o pową.

Zespół codziennych zachowań, swoistych dla danej zbiorowości lub jednostki, charakterystyczny „ sposób bycia" odróżniający daną zbiorowość lub jednostkę od innych, lub inaczej, bardziej lub mniej świadomie przyjmowana strategia życia ( Siciński).

Wzór zachowań, który jest trwały i jest ukształtowany przez dziedzictwo kulturowe, relacje społeczne, czynniki geograficzne i społeczno-ekonomiczne oraz cechy osobowości człowieka ( Green, Kreuter).

Czynniki warunkujące zdrowie:

• Styl życia - 50%,

• Środowisko - 20 %,

• Biologia człowieka, czynniki genetyczne - 20 %,

• Organizacja opieki zdrowotnej -10 %

I ooo oooo

DEFINICJA ZDROWEJ OSOBOWOŚCI

OOOO

Większość pozytywnych definicji zdrowia psychicznego uwzględnia jeden lub więcej następujących aspektów:

• postawa jednostki wobec własnej osoby,

• charakter i stopień zaawansowania procesu samourzeczywistnienia,

• stopień integracji osiągniętej przez jednostkę,

• adekwatność spostrzegania rzeczywistości przez jednostkę,

• stopień kontroli nad środowiskiem osiągniętym przez jednostkę,

• poczucie koherencji; zrozumiałość, zaradność, sensowność.

ooo

oooo

ooooo

oooo

ooooo

Jednostka o zdrowej osobowości potrafi zaspokajać §§§§ swoje podstawowe potrzeby na drodze akceptowanych społecznie zachowań w sposób, który nie rodzi problemów osobowościowych. Potrafi ona w mniejszym lub większym stopniu, zaakceptować siebie oraz poświęcić swoją energię i myśli społecznie istotnym celom i problemom wykraczającym poza potrzeby bezpieczeństwa, miłości czy posiadania określonej pozycji społecznej ( S. M. Jourard).

Zdrowie psychiczne jest to zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkrywania i tworzenia oraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego ( K. Dąbrowski).