1
Nadproża prefabrykowane wykonuje się normalnie z kilku elementów o przekroju X20 cm lub 12X25 cm. W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy szerszych otwo-ch, nacisk nadproży na ścianę jest tak duży, że przekracza jednostkowe naprężenia tpuszczalne na ściskanie ustalone przy ścianach glinobitych lub z bloków wykona-rch z gliny. Opieranie nadproża na ścianie dalej niż na 25 cm jest niecelowe, ponieważ w czasie ugięcia nadproża powstają silne naprężenia krawędziowe, prowadzące do pękania i wykruszania się krawędzi filarów. Aby tego uniknąć, należy zastosować „poduszkę” z cegieł lub kamienia, odpowiednio rozszerzającą się do dołu (rys. 39). Poduszkę z cegły układa się na zaprawie cementowej. Zastosowanie takiej poduszki pozwala na właściwe rozłożenie nacisku na powierzchnię ściany, w granicach dopuszczalnego obciążenia na cm2.
s. '38. Nadproża okienne lub drzwiowe ze słomy uglinionej
1 — nadproże
4.2.2.4. Wykonanie zakończenia ścian w budynkach. Ściany na wysokości* stropu powinny znajdować się w jednym poziomie, przy czym należy je dokładnie wyrów-ć zaprawą, aby ułożone murłaty i belki stropowe mogły opierać się na ścianach ' ią powierzchnią stykającą się z murem. Przed ułożeniem belek i murłatów należy rkonać izolację z papy na lepiku. Izolację tę wykonuje się zarówno na ścianach wnętrznych, jak i wewnętrznych. Szerokość układanego paska papą powinna być ca, aby ,tworzyła z obu stron okapy występujące po 5 cm (rys. 40) poza ścianę.
1
i | |||
*- ŁW* | |||
TOCjE EZ.TC32 |
kJLiiiLJi Ej£KS3_ | ||
li |
| | ||
_L |
1 II 1_II_ | ||
łys. 39. „Poduszki” z cegieł pod oparcia końców nadproża
— nadproże, 2 — „poduszki” z cegły na zaprawie cementowej
Rys. 40. Izolacja zakończenia ściany z bloków glinianych
1 — murłat 6X12 do 6X16 cm,
2 — warstwa papy na lepiku
a. Izolacja zabezpiecza ściany z gliny ubijanej lub z bloków glinianych przed ewen-lnymi zaciekami w przypadku uszkodzenia pokrycia dachowego w czasie eksploa-ji budynku.
b. Izolacja chroni również ściany do czasu wykonania więżby i pokrycia przed idami atmosferycznymi.
W celu jednostajnego rozłożenia ciężaru na ściany z gliny należy pod belki stroje układać murłaty. Murłaty wykonuje się z desek lub cienkich bali. Przekrój rłatu powinien zawierać się w granicach od 12X6' do 16X6 cm. Murłaty układa na wszystkich ścianach nośnych zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych dźwi-ących belki po środku ściany, aby uniknąć obciążenia mimośrodowego.
Grubość ścian zewnętrznych wykonywanych z bloków glinianych, ze względu na magania statyczne, powinna wynosić w budynkach parterowych 40 cm, a w bulkach piętrowych 50 cm.
Grubość ścian nośnych wykonywanych z bloków powinna być każdorazowo obliczona przy założeniu, że naprężenie dopuszczalne wynosi 0,1 średniej wytrzymałości gliny na ściskanie w stanie powietrzno-suchym, przy czym założone naprężenie dopuszczalne nie może przekraczać 3 kG/cm2. Jeżeli chodzi o względy termiczne, to grubość ściany należy obliczyć zakładając, że współczynnik, przewodzenia ciepła z bloków glinianych wynosi około 0,75 kcal/mh°C.
Ściany nośne muszą być usztywniane przez prostopadłe do nich ściany oraz stropy. Jako ściany usztywniające można traktować ściany z bloków glinianych o grubości powyżej 24 cm. Ściany usztywniające powinny być rozstawione:
a) co 8 m przy grubości ścian 24—36 cm,
b) co 9 m przy grubości ścian powyżej 36 cm.
O ile rozstawienie ścian usztywniających jest większe niż 9 m, ścianę nośną należy przeliczyć na wyboczenie, tzn. w obliczeniu zmniejszyć naprężenie dopuszczalne.
W budynkach o ścianach z bloków glinianych można w zasadzie stosować wszystkie rodzaje stropów używanych w budownictwie. Najwłaściwsze jednak jest stosowanie stropów drewnianych lub prefabrykowanych składających się z belek żelbetowych i płyt wypełniających.
W przypadku użycia belek drewnianych każdą belkę układaną na murłacie należy łączyć z murlatem na zamek węgłowy prosty. Ną ścianie środkowej układa się belki stropowe w mijankę i łączy się je klamrą.
i
Płyty wypełniające stropy można wykonać jako elementy prefabrykowane ze słomy uglinionej. Murłaty i belki powinny być obmurowanfe blokami z gliny na zaprawie glinianej lub wapiennej.
Kominy należy wykonywać z cegły ceramicznej pełnej lub cementowo-glinianej na zaprawie cementowo-glinianej lub wapiennej. Wykonywanie otworów dymowych w ścianach z gliny jest niedopuszczalne, gdyż w przypadku ogrzewania budynków drewnem lub torfem para wodna kondensuje się w wykonywanych przewodach.
\
Do przykrywania dachów budynków gliniapych można stosować wszystkie rodzaje dachów znanych w budownictwie; okapy powinny wystawać nie mniej niż 40 cm
jednak jest stosowanie dachów cztero-
b) r-
min 30
Rys. 41. Okapy w budynkach glinianych a) przekrój pionowy, b) widok boczny szczytu