X3e50dd746p32

W odróżnieniu od ścian glinobitych tynkowanie sdfitów było dość kłopotliwe.. Narzut można było wykonywać dopiero po dwóch dniach od naniesienia obrzutki. Odpadał narzut naniesiony wcześniej, gdyż przyczepność obrzutki do płyt ze słomy uglinionej była zbyt mała, aby utrzymać własny ciężar i ciężar narzutu. Po upływie dwóch dni zaistniały również trudności z zacieraniem, ponieważ przyczepność obrzutki do płyt była miejscami niewystarczająca i przy zbyt długim zacieraniu tynk miejscami odpadał. Prawdopodobnie następowało to wskutek długiego zacierania powodującego miejscami odparzanie tynku.

W wyniku obserwacji stwierdzono, że tynki wapienne na sufitach zachowują się lepiej w czasie wysychania, a na powierzchni zaś tynków cementowo-glinianych, jako trudno przepuszczalnych, skrapla się para. Nie jest zatem wskazane używanie do wewnętrznych tynków zapraw cementowo-glinianych zbyt szczelnych i mocnych. Do tynków wewnętrznych należy stosować zaprawy cementowo-gliniane o stosunku objętościowym składników 1:4:12, to jest zaprawy chude dające tynk o strukturze bardziej porowatej.

Stwierdzono również, że tynki z zaprawy cementowo-glinianej na ścianach z gliny ubijanej, ale nie mające przygotowanego podłoża pod tynk w trakcie ubijania, zachowują się bardzo dobrze w czasie użytkowania budynku, gdyż na powierzchni tynku nie stwierdzono rys, pęknięć lub odparzeń.

4.4. USTALENIE NAPRĘŻEŃ DOPUSZCZALNYCH W ŚCIANACH Z GLINY

Wobec braku polskich norm i przepisów, sposób ustalenia naprężeń dopuszczalnych w przypadku ścian wykonywanych z gliny w stanie rodzimym przyjęto według doświadczeń niemieckich.

Dopuszczalne naprężenia w ścianach z gliny, zgodnie z przepisami niemieckimi, ustala się przez wprowadzenie współczynnika równego 12, tzn. grubości ścian i filarów nośnych wykonywanych z gliny powinny być każdorazowo przeliczane przy założeniu, że naprężenie dopuszczalne w przypadku gliny, jako materiału nośnego wynosi 1/12 średniej Wytrzymałości gliny na ściskanie w stanie powietrzńo-suchym. Nadmienić należy, że wytrzymałość na ściskanie, zgodnie z przepisami niemieckimi, powinna być ustalana na próbkach o wymiarach 10X10X10 cm.

Tablica 15

Dopuszczalne naprężenia w ścianach z gliny w zależności od ich smuklości

Tablica 16

Dopuszczalne naprężenia w Warach z gliny w zależności od ich smuklości

h Smukłość ścian i- = -j		Naprężenia od założonego naprężenia dopuszczalnego ~d w %
ściany glinobite	ściany z bloków
3	4	100
4	5	83
5	6	66
6	7	33
>6	>7	smukłość -niedopuszczalna

. h Smukłość filarów i- =		Naprężenia ga od założonego naprężenia dopuszczalnego 0/ /o
filary glinobite	filary z bloków
1,8	2,3	100
3	4	83
4	5	66
5	6	33
>5	>6	smukłość niedopusz czalna

Ściany nośne z gliny muszą być usztywnione przez prostopadłe do nich ściany usztywniające oraz stropy. Jako ściany usztywniające można traktować ściany glinobite lub, z bloków glinianych o grubości powyżej 25 cm. W przypadku gdy grubość ścian usztywniających znajduje się w granicach 25—38 cm, długość usztywnianego odcinka ściany nośnej nie może przekraczać 8 m. O ile jednak długość odcinka wynosi więcej, wówczas należy w obliczeniach statycznych ściany uwzględnić wybo-czenie. Gdy grubość poprzecznych ścian usztywniających wynosi powyżej 38 cm, to długość usztywniającego odcinka ściany nośnej może wynosić do 9,0 m.

Podane maksymalne rozstawienie poprzecznych ścian usztywniających jest obowiązujące tylko w przypadku, gdy wysokość kondygnacji nie przekracza 3,50 m.

W przypadku braku ścian usztywniających dopuszczalne naprężenia w ścianach nośnych, z uwagi na możliwość ich wybocżenia, powinny być przyjmowane w tabl. .15, ale wartości pośrednie należy obliczać przez interpolację. Naprężenia dopuszczalne filarów powinny być, w zależności od smuklości filarów, przyjmowane z tabl. 16.

Ponieważ dane niemieckie dotyczą glin spotykanych w Niemczech, konieczne było-podjęcie doświadczeń zmierzających do określenia sposobu ustalania dopuszczalnych naprężeń dla glin krajowych. Konieczność tę uzasadnia się dodatkowo tym, że brak jest jakiejkolwiek dokumentacji badawczej opracowanej w Niemczech.

4.5. WYTRZYMAŁOŚĆ FILARÓW Z GLINY UBIJANEJ WEDŁUG BADAŃ ITB

i

4.5.1. Ogólne założenia doświadczeń

Określenie współczynników bezpieczeństwa poszczególnych rodzajów glin wymagało wykonania i zbadania bardzo dużej liczby próbnych elementów. Ponieważ wytyczne dla biur projektowych miały być opracowane w jak najszybszym terminie,, postanowiono wybrać do badań najczęściej spotykany rodzaj gliny, badania kontrolne' przeprowadzić na tym 'rodzaju gliny i ustalić współczynnik bezpieczeństwa wspólny przy wszystkich rodzajach glin, z wyjątkiem gliny lessowej.

Założenie podane wydaje się słuszne, gdyż przez umiejętne odchudzanie różnych rodzajów glin można uzyskiwać tego samego rzędu wytrzymałości na ściskanie.

Do badań wybrano glinę zwałową średniej tłustości, która jest bardzo często spotykana w Polsce. Za użyciem tego rodzaju gliny przemawia dodatkowo fakt, że jej właściwości techniczne (skurcz, spoistość, wiełofrakcyjność i inne) niewiele odbiegają od odpowiednich właściwości glin innych rodzajów, z wyjątkiem gliny lessowej,, stosowanych obecnie w budownictwie.

Jako główne założenie tematu przyjęto, że obciążenia na ściany glinobite muszą być przekazywane osiowo. Następnie założono, że naprężenia dopuszczalne na ściskanie w ścianach glinobitych będą określone na podstawie badań filarów glinobitych o bardzo małej' smńkłości, przy której nie zachodzi obawa wybocżenia pod działaniem sił osiowych.

Z uwagi na to, że ściany i filary glinobite są obciążone natychmiast po ich wykonaniu (wilgotność około 10%), za punkt wyjścia przy ustaleniu współczynnika pewności przyjęto równanie stanu granicznego w filarach glinobitych, o wilgotności około 10%, obciążonych osiową siłą ściskającą.

W przypadku krańcowego udźwigu równanie . stanu granicznego ma postać

yP = p-R-F    [1],

gdzie: P — siła osiowa według normy obciążeń, kG, y — współczynnik możliwego przeciążenia, p, — współczynnik jednorodności materiału,

R —• wytrzymałość na ściskanie osiowe, kG/cm²,

F — pole przekroju pracującego, cm².