Zasady Wykładni Prawa L Morawski2

■ * Zasady wykładni prawa ■■ ~

sząc cały problem na grunt naszego wymiaru sprawiedliwości możemy bowiem powiedzieć, że jeżeli uchwały SN ustalające zasady prawne są pozbawione mocy wiążącej, to powstaje pytanie dlaczego przewidziano specjalny tryb odstępowania od nich, jeśli zaś wiążą one tylko składy SN, jak to utrzymuje SN w innych orzeczeniach i jak to było na gruncie ustawy o SN z 1984 roku, to konstrukcja w myśl której na przykład izba SN nie może odstąpić od uchwały ustalonej przez pełen skład SN, ale może to uczynić sąd rejonowy nie wydaje się zbyt rozumna.

Od wykładni w trybie art. 60 ustawy o SN należy odróżnić uchwały SN podejmowane w trybie art. 59 tej ustawy¹⁰. Zasadnicza różnica między tymi uchwałami polega na tym, że uchwały w trybie art. 59 mają charakter konkretny, a więc wiążą się zawsze z określoną sprawą i w tym sensie powinny być one kwalifikowane jako rodzaj wykładni operatywnej, podczas, gdy uchwały w trybie art. 60 mają charakter abstrakcyjny i dotyczą rozbieżności interpretacyjnych w orzecznictwie sądów (postanowienie SN z 22 września 2004 r., III CZP 25/04, OSNC 2005/7-8/146, postanowienie SN z 25 lutego 2005 r., I KZP 33/04, LEX nr 142537). Podobieństwo tych uchwał polega zaś na tym, że zarówno uchwały podejmowane w trybie art. 60, jak i art. 59 mogą uzyskać status zasad prawnych (art. 61 § 6). Uchwały konkretne SN wiążą tylko w konkretnej sprawie.

Analogicznymi uprawnieniami do SN dysponuje NSA. Zgodnie z art, 15 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z dnia 20 września 2002 r., dalej „p.p.s.a.”) NSA podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Podobnie jak uchwały SN wydawane w trybie art. 60 ustawy o SN, uchwały NSA (art. 15 § 1 pkt 2) mają charakter uchwał abstrakcyjnych. Mimo znacznego podobieństwa tych uchwał do uchwał SN orzecznictwo i doktryna dość jednomyślnie przyjmują, że uchwały te są wiążące dla wszystkich sądów administracyjnych^{1 2}. Wsparcia dla tej argumentacji ma dostarczać treść art. 269 p.p.s.a

1

¹⁰    Art. 59. Jeżeli Sąd Najwyższy, rozpoznając kasację lub inny środek odwoławczy, poweźmie poważne wątpliwości co do wykładni prawa, może odroczyć rozpoznanie sprawy i przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów tego Sądu.

2

   Por. wyrok NSA z 29.02.2008, I OSK 254/07, LEK nr 453451; wyrok NSA 7.15.02.2007, I OSK 643/06, LEK nr 349387, a także A. Skoczylas, M. Swora, Organizacje

mm 42 » * *