Zasady Wykładni Prawa L Morawski$2

a mm

Zasady wykładni prawa ■■

ny wskutek zmiany stanu prawnego zostałby pozbawiony możliwości złożenia wniosku o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem prokuratora (nowy k,p.k. z 1997 roku przewiduje taką możliwość tylko w przypadku postanowień sądu). W związku z tym należy przyjąć, że w tej sytuacji „można stosować analogię iuris dla wypełnienia powstałej luki. Zdaniem Sądu Najwyższego zastosowanie analogii iuris jest konieczne [...], a zarazem dopuszczalne, bowiem będzie ona stosowana wyłącznie na korzyść osób, wobec których prokurator warunkowo umorzył postępowanie karne”. We wspominanym orzeczeniu SN uznał zarazem, że należy tutaj zastosować przepisy rozdziału 56 k.p.k. Innym przykładem zastosowania analogii iuris może być uchwała SN z dnia 27 maja 2009 r. (I KZP 5/09, OSNKW 2009/7/51, Biul. SN 2009/5, LEX nr 493998). W uchwale tej SN formułuje następującą tezę: „W postępowaniu toczącym się przed sądem dyscyplinarnym w przedmiocie wyrażenia zgody na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej lub na jego tymczasowe aresztowanie odpowiednie zastosowanie mają przepisy o postępowaniu dyscyplinarnym, zawarte w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), zaś w zakresie nimi nieuregulowanym, koniecznym dla zachowania funkcjonalności i standardów rzetelnego procesu, przepisy Kodeksu postępowania kaniego”. Komentując tą tezę SN wyraźnie wskazuje, iż zastosowanie w tej sytuacji przepisów k.p.k. „oczywiście [...] przybiera już postać analogii iuris, ale przy usuwaniu luk rzeczywistych nie powinno się wykluczyć korzystania z analogii i to zarówno z ustawy, jak i z prawa, zwłaszcza gdy zastosowanie obu form analogii prowadzi do takiego samego rezultatu”. Podkreślić należy, że chodzi tu o zastosowanie analogii na korzyść obwinionego.

Wobec jednak tego, że analogia iuris daje jeszcze większy zakres swobody wnioskującemu niż analogia legis, zaleca się szczególną ostrożność wjej stosowaniu (postanowienie SN z 25 maja 2001 r., WA 15/01, OSNKW 2001/9-10/81). Z tego też powodu przyjąć należy zasadę pierwszeństwa analogii legis zgodnie z którą analogię iuris wolno jest zastosować dopiero wtedy, gdy luki nie można usunąć przy pomocy analogii legis. Zasada pierwszeństwa analogii legis stanowi jedną z konkretyzacji omawianej wyżej bardziej ogólnej zasady stosowania w przypadku analogii przepisu (-ów) najbardziej podobnych lub rodzajowo najbliższych. Na konieczność stosowania w pierwszym rzędzie analogii legis, a dopiero następnie analogii iuris wskazuje uchwała TK z 15 października 1992 r. (W 10/92, OTK

smm 242 i»e