Zasady Wykładni Prawa L Morawski&4

* ■ ■ Zasad)' wykładni prawa ■ «

krajowego, który jest sprzeczny z prawem unijnym, bez względu na jego rangę i bez względu na to, czy został uchwalony przed, czy po wejściu wżycie przepisu prawa unijnego (spr. 11/70 Internationale Handelsgesel-lschaft (1970) ECR 1125, spr. 106/77 Simmenthal (1978) ECR 629)¹².

Argumentacja TK, że sąd nie może w żadnej sytuacji odmówić zastosowania ustawy, którą uważa za sprzeczną z konstytucją nie jest jednak niepodważalna. W szczególności należy zwrócić uwagę na fakt, że art. 193 Konstytucji statuuje uprawnienie, a nie obowiązek sądów do wystąpienia do TK z pytaniem prawnym (,Każdy sąd może przedstawić TK pytanie prawne, co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją...”). Można więc uważać, że obowiązek ten dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy zachodzi wątpliwość, co do tego, czy dany akt jest zgodny z konstytucją, a nie dotyczy sytuacji, gdy sprzeczność taka ma charakter oczywisty. W tej ostatniej sytuacji moim zdaniem organ może odmówić zastosowania przepisu ustawy sprzecznego z Konstytucją bez potrzeby zwracania się z pytaniem prawnym do TK. Tym tropem idzie NSA formułując następującą tezę: „Organy podatkowe nie mogą pomijać przy stosowaniu prawa [...] przepisów ustawy zasadniczej i czuć się związanymi jedynie aktami niższego rzędu. Co więcej, mając obowiązek stosować bezpośrednio Konstytucję, nie mogą wydawać władczych rozstrzygnięć na podstawie przepisów, w stosunku do których w sposób oczywisty i niewymagający zabiegów interpretacyjnych można stwierdzić, że są niezgodne z ustawą zasadniczą" (wyrok NSA z dnia 19 października 2006 r., I FSK 55/06, LEX nr 263093). Dodać do tego należy, że sprawa dotyczyła naruszenia przez organ administracyjny art. 217 Konstytucji „zgodnie (z którym) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków, może następować tylko i wyłącznie w drodze ustawy”, podczas gdy w podanej sprawie ustawa o podatku VAT z dnia 8 stycznia 1993 r - umożliwiała ich określenie w drodze rozporządzenia i tym samym była ewidentnie sprzeczna z Konstytucją. Argumentację tą wspiera obowiązek bezpośredniego stosowania Konstytucji przez wszystkie organy i podmioty prawne. Nie unicestwia tej argumentacji fakt, że art. 178 mówi, że sędziowie podlegają „tylko Konstytucji oraz ustawom”, ponieważ podle-¹² T. Koncewicz, Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym w orzecznictwieTrybunaht Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, „Radca Prawny” 2004/3.