46432

Zasadniczą funkcją prawa konfliktów zbrojnych jest funkcja humanitarna wynikająca z faktu, iż wszystkie jego uregulowania, wprawdzie w różnym zakresie, ale zawsze dążą do łagodzenia skutków działali wojennych.

Normy prawa konfliktów zbrojnych są wyprowadzane z dwóch źródeł:

*    umów międzynarodowych - współcześnie największe znaczenie mają cztery Konwencje o odironie ofiar wojny podpisane w Genewie (1949r):

-    I-o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych.

-    II- o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków na morzu.

-    III- o traktowaniu jeńców wojennych

-    IV- o ochronie osób cywilnych podczas wojny wraz z trzema protokołami dodatkowymi podpisanymi w Genewie:

I    - dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (PD I z 1977)

II    - dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych (PD II z 1977)

III    - dotyczący wprowadzenia dodatkowego znaku ocłironnego (PD III z 2005)

*    prawa zwyczajowego - wynika z fakm. iż nie zawsze państwo będące stroną konfliktu jest również stroną porozumienia ograniczającego pewne formy prowadzenia działali zbrojnych. W takiej sytuacji państwo nie ma całkowitej swobody w podejmowaniu metod i środków walki, lecz jest ograniczone zasadami wynikającymi ze zwyczaju międzynarodowego.

-    Klauzula Marlensa - najważniejsza z zasad PM zwyczajowego, uzupełnia ona system prawa konfliktów zbrojnych w sytuacjach w których nie znajdują zastosowania uregulowania zawarte w UM. a ponadto stanowi regułę interpretacyjną zasad zawartych w traktatach: „w wypadkach nieobjętych przepisami obowiązującymi!...] ludność i wojujący pozostają pod ochroną władz zasad prawa narodów, wypływających ze zwyczajów ustanowionych między narodami cywilizowanymi oraz z zasad ludzkości oraz wymagali sumienia publicznego".

Zasady prawa konfliktów zbioiuy.dL

*    Zasada humanitaryzmu - podstawowym jej założeniem jest przyjęcie wyższości ludzkiego życia i zdrowia nad wszelkimi innymi dobrami materialnymi czy niematerialnymi. Wynika z tego idea ograniczenia do minimum cierpień ludzkich w czasie konflikni zbrojnego np. poprzez delegalizowanie użycia pewnych rodzajów brom. obowiązek opiekowania się rannymi i chorymi. Z zasady tej wynika również zakaz zadawania zbędnego cierpienia zapisany w PD I.

*    Zasada bezstronności - nakazuje równe traktowanie wszystkich potrzebujących, bez stosowania rozróżiuenie ze względu na płeć. wiek. język. rasę. czy inne cechy. Pozwala dać pierwszeństwo jedynie gdy nagłość lub pilność syniacji tego wymaga.

*    Zasada konieczności wojskowej - prawo stron walczących do podejmowania skutecznych, proporcjonalnych i niezakazanych działali prowadzących do osiągnięcia znaczącej korzyści wojskowej. Niezbędnym warunkiem pozostaje przy tym przestrzegame w podejmowanych działamach prawa i zwyczajów wojny.

*    Zasada proporcjonalności - określa wzajemny stosunek zasad humanitaryzmu i konieczności wojskowej. Wnosi postulat takiego wyważenia metod i środków walki, aby zamierzone cele wojskowe zostały osiągmęte z możliwie najmniejszymi stratami po obu stronach.

*    Zasada rozróżnienia - nakaz dokonywania rozróżnienia pomiędzy celami wojskowymi a celami cywilnymi i kierowania działali zbrojnych jedynie przeciwko celom wojskowym.

Współcześnie nam zorganizowana społeczność międzynarodowa, wprowadziła prawny zakaz wojny, ale nie potrafi wyeliminować jej de facto ze SM. Pakt LN ograniczył możliwość używania wojny jako narzędzia realizacji polityki narodowej i sposobu rozstrzygania sporów międzynarodowych, ale przy pewnych ograniczeniach, wojna pozostała nadal legalnym instrumentem, „ostatnią instancją" w stosunkach międzypaństwowych. Dopiero pakt Brianda-Kellogga zawiera zapis o uroczystym wyrzeczeniu się wojny jako narzędzia narodowej polityki oraz sposobu rozstrzygania sporów międzynarodowych.

Jednak nawet po dacie wejścia w życie KNZ (25 X 1949), społeczność międzynarodowa jest świadkiem licznych przypadków meprzestrzegaiua zakazów z niej wynikających Taka sytuacja wymaga racjonalnego, a nie idealistycznego podejścia. Jak długo konflikty zbrojne będą rzeczywiście istniały, nieżalenie od prawnych uregulowali, tak długo ludność cywilna, ranni, chorzy oraz osoby niosące im pomoc będą potrzebowali sprawnego systemu ochrony w postaci humanitarnego prawa konfliktów zbrojnych