Zasady Wykładni Prawa L Morawski&9

« * Rozdział XIII. Reguły kolizyjne ■ * ••

wy z Konstytucją nie może samodzielnie odmówić stosowania ustawy wcześniejszej, ale powinien wszcząć odpowiednie postępowanie w trybie art. 193 Konstytucji, chyba że sprzeczność dotyczy norm o podobnym stopniu konkretyzacji, nadających się do bezpośredniego stosowania i ma charakter oczywisty. W tym ostatnim przypadku sąd może samodzielnie przyjąć, że doszło do derogacji normy ustawowej na podstawie reguły kolizyjnej lex supeńor lub lex posteriori.

Ta sama zasada powinna obowiązywać w przypadku sprzeczności Konstytucji lub ustaw z aktami prawa międzynarodowego lub europejskiego.

Zgoła inaczej wygląda sytuacja w przypadku, gdy chodzi o sprzeczność dwóch ustaw lub aktów podustawowych. W tych przypadkach należy zastosować dyrektywy wykładni sensu stricto lub regułę lex posteriori bezpośrednio bez potrzeby wszczynania postępowania z art. 193 Konstytucji. Jak to wyjaśnia TK w wyroku z 12 kwietnia 2005 r. (K 30/03, OTK-A 2005/4/35): w przypadku przepisów zajmujących to samo miejsce w hierarchii systemu aktach normatywnych na przykład dwóch niezgodnych ustaw badanie ewentualnych niezgodności występujących między tymi przepisami nie należy [...] do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, chyba że niezgodności te przybierają postać i rozmiary, które prowadzą do niezgodności z określonymi postanowieniami Konstytucji. Nawet w trudnych przypadkach usuwanie niezgodności między przepisami aktów normatywnych tej samej rangi powinno następować bądź przez odpowiednią interwencję prawodawcy lub w procesie ich stosowania za pomocą powszechnie akceptowanych w naszej kulturze prawnej dyrektyw wykładni systemowej i stosowaniu reguł kolizyjnych. Od tego zadania organy stosujące prawo nie mogą się uchylać, a Trybunał Konstytucyjny nie może ich w tej roli wyręczyć”. Podobne stanowisko zajął TK w postanowieniu z 13 maja 2003 r. (Ts 37//02, OTK-B 2003/2/87) mając na uwadze wewnętrzną sprzeczność przepisów k.p.c. oraz SN w uchwale z 1 grudnia 2004 r., III CZP 66/04, LEX nr 134330). Taką samą decyzje w odniesieniu do dwóch niezgodnych rozporządzeń podjął TK w postanowieniu z 12 października 2004 r. (K 7/03, OTK-A 2004/9/100).

4. Lex specialis derogat legi generali

O ile zastosowanie reguły hierarchicznej i chronologicznej nie nastręcza większych trudności interpretacyjnych i problemy związane ze stoso-mmm 269 *«•