Zasady Wykładni Prawa L Morawski'1

- » ■ Rozdział XIII. Reguły kolizyjne ■ « »

zadania oraz realizują ustawowe kompetencje na zasadach określonych w ustawie o Radzie Ministrów Qex generalis), chyba źe co innego zastrzeżono w przepisach odrębnych (leges speciales)” (wyrok SN z dnia 24 stycznia 2008 r., V KK 230/07, Biul. PK 2008/6).

Znacznie łatwiejsze jest określenie relacji lex specialis-lex generalis w przypadku pojedynczych przepisów. Orzecznictwo sądów dostarcza na to licznych przykładów. Zdaniem TK przepis art. 22 Konstytucji, który określa warunki ograniczenia wolności gospodarczej stanowi lex specialis względem art. 31 ust. 3 Konstytucji, który odnosi się do warunków ograniczenia wszystkich praw i wolności konstytucyjnych, (wyrok TK z 14 grudnia 2004 r., K 25/03, OTK-A 2004/11/116). SN dochodzi do wniosku, że „brzmienie art. 467 § 2 k.p.k. nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że jeżeli chodzi o tryb i konsekwencje przeprowadzania kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji, to przepis ten stanowi lex specialis względem art. 377 § 2 k.p.k.” (postanowienie SN z 29 sierpnia 1996 r., VKZ 27/96, OSNKW 1996/11-12/90). Z kolei w wyroku z 4 listopada 2003 r. (III SA 2763/02, POP 2004/4/74) NSA dowodzi, że przepis art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi lex specialis względem ogólnej reguły z art. 6 k.c., wedle której ciężar dowodu faktu spoczywa na tym, kto wywodzi z niego skutki prawne i modyfikuje generalną zasadę dotyczącą ciężaru dowodowego, przenosząc go w postępowaniu podatkowym na organ podatkowy. Interesujący przykład zastosowania reguły lex specialis stanowi wyrok SN z dnia 9 maja 2007 r.(II CSK 60/07 LEX nr 298927, BiuŁ SN 2007/9). W wyroku tym SN stwierdza, że jeżeli „istnieje ratyfikowana przez Polskę umowa międzynarodowa przewidująca stosowanie do określonych stosunków prawnych jednolitych norm kolizyjnych lub merytorycznych [...], to normy w niej zawarte stanowią część krajowego porządku prawnego i, jeśli zawierają uregulowania różniące się od prawa krajowego, mają pierwszeństwo jako lex specialis przed regułami polskiego prawa kolizyjnego przewidzianymi w Prawie prywatnym międzynarodowym (art. 91 ust. 2 Konstytucji, art. 1 § 2 pr.pr.m.).

Jak powiedzieliśmy, podobnie jak w przypadku reguł wykładni, także reguły kolizyjne dopuszczają wyjątki, a zatem sąd może odstąpić od ich zastosowania powołując się na szczególnie ważne racje. Z taką sytuacją mamy do czynienia w postanowieniu SN z 5 stycznia 2001 r. (III RN 45/00, OSNAP 2001/17/525). W rozpoznawanej sprawie było sporne, czy decyzja organu szkoły wyższej odmawiająca przyznania studentowi stypendium za wyniki w nauce, podlega zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyj-mmm 271 * m