Untitled1 (14)

powinna się ograniczyć wyłącznie do regulowania ilości pieniądej-w obiegu, najlepiej według z góry ustalonej długofalowej stopy wzrostił-Propozycja monetarystów opiera się w rezultacie nie na analizie skuć teczności poszczególnych instrumentów polityki, ale na dążeniu do maksymalnego ograniczania zakresu ingerencji państwa, uzasadnianego tezą o zasadniczej stabilności gospodarki wolnorynkowej. Typowym więc postulatem monetarystów jest żądanie odejścia od zbyt szerokiej ingerencji państwa w życie gospodarcze i społeczne.

Wzajemne usytuowanie trzech zasadniczych kierunków myśli ekonomicznej: monetaryzmu, keynesizmu i marksizmu przedstawia rysunek 9. Wynika z niego, że: keynesizm w części może się wiązać z monetaryzmem, a częściowo — jako keynesizm „lewicowy” — z marksizmem. Sam monetaryzm tymczasem okazuje się kierunkiem przeciwstawnym marksizmowi, stanowiąc koncepcję myśli dość daleko idącej w pojmowaniu liberalizmu i zajmowaniu antyingerencyjnego stanowiska w stosunku do polityki gospodarczej państwa.

Z innych — zapewne mniej znaczących — kierunków odrodzonego po II wojnie neoliberalizmu wymienić można nurt antyetatystyczny.

instrumenty wyselekcjonowane

Rys. 9. Schemat trzech głównych kierunków współczesnej ekonomii

4.2. Antyetatyzm „nowej ekonomii klasycznej”

gd

335

jeszcze Fri (1902—19" rynku jal

niezbędr"^^erune^ ^anty^etaty^sty^czny tzw. nowej ekonomii klasycznej jest znacz-proszoiⁿ*^{e bardzie}J radykalny w stosunku do liberalizmu niż monetaryzm. Do dziei s' ^naJ^ważni^ejszych jego przedstawicieli należy zaliczyć Roberta E. Lucasa na icł (^ur‘ 1937), Thomasa Sargenta (ur. 1943) i Neila Wallace’a (ur. 1939). q_cz, „Nowa ekonomia klasyczna” opiera się na założeniu niemal natychmiastowego równoważenia rynku oraz na teorii tzw. racjonalnych oczekiwań. Sformułowanie tendencji „racjonalnych oczekiwań” pochodzi od Anglika Johna F. Mutha (ur. 1930), który- stwierdza, że oczekiwania mające taki charakter pokrywają się z prognozami teorii. Innymi słowy, rozkład subiektywnych oczekiwań zgodny jest z rozkładem „obiektywnych” zdarzeń. W tego rodzaju hipotezie zawarte są trzy elementy: 1) informacje są dobrami rzadkimi i podmioty gospodarują nimi zgodnie z ogólnymi zasadami optymalizacji; 2) oczekiwania kształtowane są na podstawie określonego modelu opisującego gospodarkę; 3) oficjalne prognozy nie mają żadnego znaczenia, tj. nie dają nikomu szczególnych możliwości do osiągnięcia korzyści (zysku), skoro są znane wszystkim. Dopiero dostęp do informacji nieoficjalnych, np. dotyczących stanu firmy albo zamierzeń rządu, stwarza warunki korzystnego rozwiązania.

JrTstnieją dwie interpretacje „racjonalnych oczekiwań” jako twierdzeń dotyczących rzeczywistości gospodarczej: „słaba” i „mocnajf Według interpretacji „słabej” ludzie wykorzystują posiadane przez siebie informacje najlepiej, jak umieją. Inaczej ^mówiąc, uczą się na swoich błędach i starają się ich nie powtarzać^JSilna” wersja interpretacji brzmi następująco: ludzie znają strukturę modelu poprawnie opisującego rzeczywistość i na tej podstawie kształtują swe oczekiwania. W wariancie tym można zakładać, że nawet prości ludzie przeprowadzają skomplikowane obliczenia, według których podejmują decyzje. (

Należałobyś powiedzieć, że istotę „racjonalnych oczekiwań” można rozumieć krótko, jako założenie o racjonalizacji użyteczności. Hipoteza „racjonalnych oczekiwań” zakłada więc, że ludzie, oprócz przebiegu danego zjawiska w przeszłości, wykorzystują wszelkie dostępne informacje (analizując np. prowadzoną przez rząd politykę ekonomiczną), które mogą im ułatwić poprawne prognozowanie. Dla przykładu: jeśli podmioty gospodarcze nauczyły się na podstawie

Iai