UWP 1

16

Dysonans, hipokryzja i obraz własnej osoby

Elliot Aronson

Teoria dysonansu poznawczego Leona Festingera, powstała jakieś 40 lat temu, ma za sobą fantastyczną i często kontrowersyjną historię. Jej wpływy na terenie psychologii społecznej były ogromne - zarówno ze względu na jej zdolność do tłumaczenia szerokiego wachlarza zasadniczo odmiennych od siebie zjawisk, jak i na nowatorską, bardzo wpływową metodologię, wypracowaną do testowania jej twierdzeń.

Teoria ta jest także bardzo ważna dla mnie, osobiście, ponieważ odegrała kluczową rolę w moim własnym zawodowym rozwoju. Jako student pierwszego roku Studiów dyplomowych w Stanford w ogóle nic interesowałem się psychologią społeczną ta niewielka wiedza, jaką miałem o tej dyscyplinie, wydawała mi się zarówno nudna, jak i przyziemna. W samym sercu psychologii społecznej tkwił problem społecznego wpływu zagadnienie z pewnością ważne jednak w połowic lat 50. wiedza na ten temat wydawała się już gotowa, kompletna i raczej oczywista. Co psychologowie społeczni wiedzieli na pewno o wpływie społecznym w tamtych czasach?

1.    Jeśli chcesz, aby ludzie zgadzali się z twoim stanowiskiem, oferuj im konkretne nagrody za uległość i jasno określone kary za brak uległości.

2.    Przedstawiaj publiczności komunikaty możliwe do przyjęcia, przypisując je bardzo wiarygodnym nadawcom.

3.    Stwarzaj na użytek jednostki iluzję, że wszyscy inni pozostający w zasięgu wzroku zgadzają się ze sobą.

4.    Jeśli członek twojej grupy dyskusyjnej nie zgadza się z tobą, musisz przesyłać mu więcej wiadomości (usiłując doprowadzić do tego. by dostąpił

Referat przedstawiony na konferencji poiwięconcj 40. rocznicy powitania teorii dysonansu poznawczego. Uniwersytet Teksański w Arlington. 17 marca 1997.    277