Środki stylistyczne � 97

• | FONETYCZNE ŚRODKI STYLISTYCZNE

	INSTRUMENTACJA GŁOSKOWA --
	-    to odpowiedni dohór wyrazów, klóry ma na celu osiągnięcie określonych walorów brzmieniowych. -    powtarzanie się pewnych głosek (samogłosek lub spółgłosek) oraz zespołów głosek f sprzyja uzyrsknnin efektu dźwięczności. -    szczególnymi postaciami instrumentami głoskowej są alileracja oraz wszystkie rodzaje rymów'. -    warstwa brzmieniowa może czasami dominować nad sensem utworu, w takim wypad- . Im wiersz przybiera charakter zabawy słownej.
	Zające Zasypiające Słyszą trawy pachnące na łące. Słyszą, kiedy rośnie seradela. Słyszą, czemu księżyc pola wybiela. Słyszą, koniu przebiegają chwile. Słyszą, gdzie śpi motylek. 0. KUI-MOWA, Zosypinnie ztjfcy) EUFON1A
	-    to laka forma organizacji utworu, dzięki której osiąga się przyjemne dla ucha brzmienie wypowiedzi, przejawiające się przede wszystkim w> odpowiedniej instrumcntacji głoskowej; -    zamierzony cel uzyskuje się przez harmonijne zestawienie głosek i unikanie połączeń > (rudnych do wymówienia. . • szczególną wagę przywiązywano do niej w' anlyczncj retoryce oraz ulworach lirycz-nycli. przeciwieńslwem eufonii jesl kakofonia (nagromadzenie nieprzyjemnych dźwięków').

A gdzie pod Inscm podlasina,

Tam gęsia wiklina - szclcścina.

Na prawo hńr, na lewo Irawy,

Oj da i le szerokie, śpiewane mora wy. Iści woda, ości woda na murawie, Szumni - slriimni dunajewo po nieklawic. (J. TtAVIM, Zielone słowo)

%

_____________

FONETYCZNE ŚRODKI SmiSTYCZNE j ■

ALITERACJA

-°<S§©=-

-    powtórzenie jednakowych liter lub sylab w sąsiadujących ze sobą wyrazach w wersie . lub na początku kolejnych wersów^

-    jest odmianą instrumenlacji głoskowej;

-    polega na powtórzeniu głosek lub zespołu głosek w celu podniesienia ekspresji i rytmiczności leksłu.

-    pełni rolę wierszotwórczą, używana w języku poetyckim od najdawniejszych czasów.

■■" ...    ']    n >-.u. ■ " ~—■

I szła muzyka coraz szersza, coraz dalsza, Coraz cichsza i coraz czystsza, doskonalsza. (A. MICKIEWICZ, Pan Tadeusz)

ONOMATOPEJA

--

dźwiękonaśladowniclwo

-    naśladowanie za pomocą środków językowych zjawisk dźwiękowych (głosów i odgłosów) z olaczającej nas rzeczywistości;

-    osiąga się ten cci głównie dzięki wyrazom posiadającym brzmienie zbliżone do dźwięków naturalnych, np. miau, kukuryku, szum, plusk, skrzypieć, łopotać, ćwierkać, huk.

-    wyrazy dźwiękonaśladowcze najczęściej wzbogacają warstwę brzmieniową utworów poetyckich.

■■>■■■■■.-■ ■    r-.    - •••-......—    ■    ----- ^u-.........

A na dębie dwa gołębie

na zielonym rajskim dębie.

Gru - gru - gru.

Czy to tylko mi się śniło, czy naprawdę w raju było?

Pit - pilit.

A przed moim oknem wróbel źdźbło warszawskiej trawy skubie, ćwir - ćwir - ćwir.

fi! KUBIAK. Rajskie ptaki)

97