Rozdział 35
Kokaina należy do substancji pobudzających, które wywołują głównie zależność psychiczną. Substancję tę otrzymuje się z liści krzewów kokainowych (.Erythncylaceae, polska nazwa — krasnodrzew, czerwonokrzew). Dla uzyskania 1 kg czystej kokainy potrzeba 200 kg liści koki. Roślina jest najbardziej rozpowszechniona w Ameryce Południowej (w Andach), a także w zachodnich Indiach oraz w Indonezji. Prawdopodobnie była używana przez Indian z Peru, Boliwii i Ekwadoru już ponad 2000 lat p.n.e. Liście koki żuto, aby usunąć objawy zmęczenia, poprawić koncentrację, wywołać euforię i tym samym ułatwić znoszenie trudnych warunków bytowych na dużych wysokościach. W1749 roku kokę przewieziono do Europy, a w 1859 roku niemiecki chemik Albert Nie-mann wyizolował już z liści alkaloid, który zaczęto stosować w medycynie do znieczuleń. Amerykański lekarz Carl Koller w 1884 roku pierwszy użył kokainy do miejscowego znieczulenia podczas operacji oka. W 1885 roku Zygmunt Freud przeprowadził szereg eksperymentów z kokainą, stosując ją do leczenia depresji, stanów wyczerpania i w uzależnieniu od opiatów. Wkrótce kokaina stała się składnikem różnych „cudownych” napojów. Korsykański farmaceuta Angelo Mariani wyprodukował napój o nazwie Vin Mariani, który był nalewką na liściach koki, podwyższał nastrój i poprawiał samopoczucie. Wkrótce w Stanach Zjednoczonych w Vin Mariani zastąpiono alkohol ekstraktem z orzechów i w ten sposób powstała coca-cola. Kiedy w 1903 roku odkryto uzależniające właściwości koki, zastąpiono ją w coca-coli kofeiną. Przełom XIX i XX wieku przyniósł rozwój narkomanii kokainowej, a w 1914 roku oficjalnie uznano kokainę za narkotyk.
Obecnie kokaina stosowana jest nąjczęściej w postaci białego krystalicznego proszku, który się wdycha, wącha jako tabaczkę lub pali (nazwy slangowe używane dla określenia kokainy to: koka, śnieg, cios, laska, odlot, cukierek do nosa lub płatek, „charlie”). Można ją także połykać. Coraz częściej spotyka się osoby wstrzykujące sobie kokainę dożylnie. Od połowy lat 80. dostępny jest tzw. crack (rodzaj kokainy w formie małych kostek lub kulek), który ma silne