DSC05495

6.3. Wnioski

Układy przestrzenno-funkcjonalne budynków szkolnych lat najnowszych charakteryzuje duża różnorodność. Inspiracją ich kształtowania są programy nauczania, często nawiązujące do założeń pedagogiki antyautorytarnej. Cechą charakterystyczną relacji uczeń - nauczyciel jest akceptacja autonomii, indywidualności oraz podmiotowości każdej ze stron. W zakresie metod pracy oznacza to elastyczność oraz odformalizowanie procesu nauczania.

Cechą charakterystyczną opracowanych obiektów jest duże znaczenie szkolnej przestrzeni publicznej, która staje się centralnym elementem wszystkich analizowanych rozwiązań. Znajduje to odzwierciedlenie w proporcjach rzutu budynku, którego zasadniczą część stanowi właśnie ta strefa. Jej powierzchnia zajmuje 1/3, a w przyziemiu czasem nawet 1/2 rzutu całej kondygnacji. Łączy ona funkcje strefy wejściowej, komunikacji, rekreacji, ekspozycji, miejsca zgromadzeń społeczności szkolnej, a także pracy indywidualnej i zajęć grupowych. Dostępna jest dla osób z zewnątrz. Wzrost jej znaczenia odbywa się kosztem tradycyjnej klasy. Współczesne sale lekcyjne są funkcjonalne i dobrze wyposażone. Ich standard wypracowany został przez lata eksperymentów projektowych. Główne wysiłki projektantów koncentrują się jednak na indywidualnym rozwiązaniu szkolnej przestrzeni publicznej i znalezieniu właściwych relacji tej części budynku z otoczeniem. Klasa była symbolem szkoły, w której istota wpływów wychowawczych wiązała się z przekazywaniem gotowej wiedzy i wzorców zachowań. We współczesnej szkole oddziaływania te polegają na organizowaniu sytuacji sprzyjających rozwojowi. Doskonale nadaje się do tego wielofunkcyjna przestrzeń publiczna.

Relacje pomiędzy przestrzenią publiczną a klasami kształtowane są na zasadzie analogii do przestrzeni miejskiej. Pozwala to wyodrębnić kilka powtarzalnych typów, w których pojawiają się rozwiązania przestrzenne, budzące skojarzenia z ulicą lub placem.