DSCF6700

GtUCKI C. &I«K) /. KtUCZE 130 OZNACZANIA OWAlKllV

GtUCKI C. &I«K) /. KtUCZE 130 OZNACZANIA OWAlKllV

tym owadom wygląd zbliżony nieco do przedstawicieli gromady widłogonków Dipiur (grupy drobnych stawonogów tchawkodysznych, spokrewnionych z owadami? Rozszerzone człony nasadowe przednich stóp zaopatrzone są w ujścia gruczoł* przędnych. Z Ich wydzieliny owady te budują pod korą lub w ściółce rurkowate ukrycia niekiedy długie I skomplikowane, w których stale przebywają. Przechodzą przeobrażenie niezupełne.

5.8. Skryta ki (Zoraptera) *

Liczba gatunków -    na świecie ok. 20

Wielkość-    do 2 mm długości ciała

strefa tropikalna, pod kamieniami lub w kopcach termltów

Tiyb tycie -    ukryty

Występowanie -

Wymienione gatunki - Zorotypus spp.

Cechy charakterystyczne - formy uskrzydlone i bezskrzydłe

Drobny rząd maleńkich owadów (przeważnie poniżej 3 mm długości ciała) strefy tropikalnej, zbliżonych nieco w budowie zewnętrznej do przedstawicieli karaczanów, termltów i gryzków (ryc. 76).

Prowadzą ukryty tryb żyda przetoywąąc najczęściej pod kamieniami lub w kopcach termltów. Gatunki bezskrzydłe lub z tendencją do odrzucania skrzydeł. Przechodzą przeobrażanie niezupełne. Są mało dotychczas znane, lecz ważne w badaniach nad ewolucją owadów.

c

Ryc. 76. Skrytaki (Zoraptera): A - Zorotypus brasilitnsis, uskrzydlona samica, B - Zorotypus hubbardi, samica bezskrzydła, C - Zorotypus guinetnsis, forma bezskrzydła; A, C na podst. Grassó 1965, B na podst. Rakowski 1987, zmienione

5.9. Straszyki (Phasmoptera, Phasmodea) *

Liczba gatunków -Wielkość -Tryb żyda -Występowanie -Wymienione gatunki -

Osobliwości —

Cechy charakterystyczne -

na świecie ponad 2500

od 5 do 350 mm długości dala

roślinożerne

strefa tropikalna i subtropikalna

Bacillus tossi, Corausitis morostis, Edatosomn tiumtum,

PhyUium Inoculatum, Baculum atradentatum Eiirycnntłu sp.

u niektórych gatunków rozwój dżiewórodny (parteno-

genetyczny)

powolne ruchy, katalepsja, kształt i ubarwienie krypty czne

Ryc. 77. Straszyki (Phasmoptera): A - Baculum atradentatum. samica i samice in copula; B - Eurycantha calacarata, C - Pltyllium bioculatum; A na podst. Kleinsteuber 1989, zmienione, B, C na podst. Grass* 1965

Jest to stosunkowo niewielki rząd tropikalnych I subtropikalnych gatunków zaliczanych do największych owadów świata (do 350 mm długości ciała). W Polsce niektóre z nich często hodowane są przez indywidualnych miłośników owadów, w pracowniach szkolnych, a nawet laboratoriach badawczych. Wykazują dwa zasadnicze typy budowy ciała (ryc. 77). Najbardziej znane, zwane patyczakami, mają ciało mocno wydłużone i walcowate, jednolicie zielono, żółtozlelono lub brązowo ubarwione i często pokryte drobnymi kolcami i haczykami. Odnóża są przeważnie cienkie I wydłużone, kroczne. Pędzą nocny tryb żyda, poruszając się wolno, niekiedy prawie niezauważalnie. W razie potrzeby mogą przemieszczać się również znacznie szybciej. Zaniepokojone,

8