DSC!7

)22 Ruffi/ui O

Taki typ krzyżówki, w której osobniki rodzicielskie naleją do linii czystych, a otrzymano mieszańce K, krzyżuje się między sobą nazwano krzyżówką mm-dlowaką (klasyczną).

Mendel wykonywał również krzyżówki mlwrolnc, czyli rośliny wysokie zapylał pyłkiem roślin niskich i odwrotnie rośliny niskie zapylał pyłkiem roślin wysokich. Wyniki obu krzyżówek badanych przez Mendla cech były identyczne (różne wyniki krzyżówki odwrotnej świodc/ą o sprzężeniu danej cechy z płcią, ten. położeniu allcii genu na chromosomach płci).

Opierając się na wynikach swoich obserwacji. Mendel sformułował trzy zasady dziedziczności:

1)    zasadę dominacji,

2)    prawo czystości gamet — I prawo Mendla,

3)    prawo niezależnej segregacji allcii - II prawo Mendlu.

Wysunął również koncepcję .Jednostek dziedziczności" (dziś nazywanych genami), według której każda cecha organizmu determinowana jest przez dwa alicie tego samego genu.

9.2.1. Zasada dominacji

Z wyników przeprowadzanych przez Mendla krzyżówek wynika, że czynnik warunkujący określoną cechę roślin nieujawniający się w pokoleniu F, wcale nic zanika. Może on ujawnić się fenotypowo w pokoleniu !•,. Mendel wytłumaczył to w ten sposób, że gen pochodzący od jednego z rodziców maskuje ekspresję genu pochodzącego od drugiego rodzica. Gen ujawniający się fenotypowo w pokoleniu F. to gen dominujący (np. gen wysokiego wzrostu). Gen nieujawniający się w pokoleniu F to gen rccesywny (np. gen niskiego wzrostu), W tym przypadku mamy do czynienia ze zjawiskiem całkowitej dominacji jednego genu nud drugim.

9.2,2. Prawo czystości gamet - I prawo Mendla

Analizując dziedziczenie pojedynczej cechy przeciwstawnej u grochu (krzyżówki jednocechnwe), Mendel otrzymywał identyczne wyniki krzyżówek dla wszystkich siedmiu cech.

Krzyżowanie linii czystych grochu o kwiatach czerwonych i białych przedstawia ryc. 9.1. Aby zinterpretować te wyniki. Mendel założył, że:

-    czerwona barwa kwiatów uwarunkowana jest alłelem dominującym P,

-    biała barwa kwiatów alłelem reccsywnym p_%

każda diploidalna roślina ma 2 alłele danego genu; rośliny linii czystych pokolenia rodzicielskiego miały genotypy; czerwone /*/*, białe pp_t do gamet wchodzi po 1 allcłu z (Innej pary (rośliny PP produkują gamety z P. zaś rośliny pp gamety z/;).

Przy krrytnwMHu rniłin wytwarzających pmiy F \ p puNt^uKiMka* notypic J*p. \Icicrozygoły pnwłUjąct w pokoWniu P, m«|ą k wiary ewrwuaB, jak jeden z rodziców. leci inny genotyp Vp. Moakl okUałal. m Wnucypn twarza gamety Fi^w równych tloActach </ jednakowączcatoictą)

W celu sprawdzenia swojego żałowania Mendel wykona) knyUaką laatawą wsteczną, tzn. potomstwo z F, skrzyżował z humory gntą receaywną i pkoltna rodzicielskiego. Heterozygota produkuje dwa rodzaje gamet, humory gola face-sywna tylko jeden rodzaj, który nie może przeszkadzać w fenotypowym ujawnianiu się altclu dominującego.

kwiaty c/arwooe x kwiaty tiłale

PP    pp

14

4

4

PP	Pp Pp ^1--1-^1	PP
1	: 2	' woeun* emerpowy
L -	-r—
	3	1 Bnaundk knajpowy
	75%	25%

Ryc. tt. 1. Krzyżówka mandtowaka jadnocedhowB. /ródto P Havnr. G JoFma.