P1231399

mzw własne w uTUAiym nywii

NURT IMPRESJONISTYCZNY

Pewną modyfikację nurtu realistycznego stanowi taki typ nazewnictwa literackiego, który można określić jako ekspresjonistyczny. Zachowując zasadniczo te same cechy, nurt ten różni się od poprzedniego naruszeniem zasady typowości. Preferowane sq w nim nazwy rzadkie, mało reprezentatywne, zachwiane zostają proporcje między nazwami autentycznymi a takimi, które są jedynie prawdopodobne. Prowadzi to do swoistej ekspresji leksykalnej i fonetycznej nazw.

W literaturze staropolskiej przykładem tego rodzaju nazewnictwa może być część imion śpiewaków i bohaterów .Roksolanek" Zimoro* wica, np. Aureli, Hiacynt, Izabella, Andronik, Sera pion. Elementy tego nurtu dostrzegamy też w prozie Żeromskiego. Występują tu rzadkie imiona, np. Rafat, Laura, Cezary, przyciągające uwagę czytelnika nazwiska, np. Cedro, Judym, Niepolomski, Pobratyńska, Czarowic, Nienaski; wyodrębnia się wyrazisty zespól nazw .botanicznych*, np. lastrun, Zawilec, Szarłatowiczówna, Kościeniecka, Nawioć, Stokłosy, Cisy. W osobliwe i rzadkie imiona, np. Salomea, Wincenta, Cezaryna, Kaj, Firmanty, Odo, Soter, i nazwiska, np. Bydalek, Dederko, Tawuta, Guślon, Anasiodlo, obfituje też cykl .Rzeka kłamstwa* Szelburg-Zarembiny. Harmonizują one z ekspresjonistycznym stylem tego utworu, z nieco odrealnionym, półbaśniowym światem powieści. Niesamowite! atmosferze opowiadali Grabińskiego towarzyszą tajemniczo brzmiące nazwiska, np. Wrześmian, Czelawa, Szamota, łatwa, Szygoń, Dziwota. Nazwiska osobliwe preferuje też Nałkowska, np. Imszański, Oskienna, Uniska, Demowicz, Dasecki, Obojański, Omski, uciekając się często do podstaw hydronłmicznych i toponimicznych, np. Niemeński, StrwUftewskl, Stuczańska, Wiślicki, Tczewski, Wielolaski, U Iwińska, i — prawdopodobnie — do deformacji nazw autentycznych. Niektóre .dziwaczne" nazwiska Choromartskiego, np. Nitonlcki, Wszakczyński, Dominik Mniejsza, są już raczej grą z czytelni-kłem. Stworzenie pozorów semantyzacji zdaje się zachęcać do poszukiwania ukrytych w nich rzekomo znaczeń.