fotografowanie architektury#

Tak więc przedmioty, zwłaszcza przestrzenne, powoduję powstawania cieni, świateł l półcieni. Cienie przy odpowiednim oświetleniu zjawiają sic na tworzących Je przedmiotach, względnie na Innych przedmiotach i powierzchniach.

Kozrótnlamy dwa podstawowe rodzaje cleni: cienie własne (rys. 42 W) i cienie rzucone (Rł. Clenie własne powstają na powierzchni oświetlone*

Rys. 43

go przedmiotu, na Jego nic oświetlonej stronic. Cienie nucone tworzą się na powierzchni Innych przedmiotów.

Łatwo od rólnlf cień własny od rzuconego na powierzchni wypukłej. Jak walce, kuła czy stoick. względnie figura o ostrych krawędziach. Jak sześcian. Znacznie trudniej Jest odróś-nić rodzaje deni przy powierzchniach wklęsłych. Zagadnienie to wyjaśnia rysunek 43 przedstawiający wnękę. Jak zakwalifikować widoczny na ilustracji cień? Czy deń na Jego granicy (C,C,) Jest cieniem rzuconym przez krawędź muru (KK)? Wszak w głębi (C*> cień ma charakter denia własnego! Tak więc cień własny przedmiotu wklęsłego staje się cleniem rzuconym. Cienie takie nazywamy wklęsłymi.

Kształt cienia załeiny Jest od kształtu przedmiotu, od układu tego przedmiotu w stosunku do źródła światła 1 powierzchni, na której cień powstaje oraz od kształtu i położenia tej powierzchni (rys. 44,    -W),

Rys. 47    Rys. 48

Specjalnym rodł»Jem oświetlenia Jest światło odbite przypadkowo od powierzchni Jasnych znajdujących sic w pobliżu fotografowanego przed* miotu. Nazywamy Je światłem resztkowym. Nie należy Co lekceważyć, stanowi ono bowiem ważny element oświetlenia i Jest najlepszym, najnaturalniejszym dodatkowym światłem rozświetlającym cienie, w słabym wprawdzie stopniu, ale wystarczającym zazwyczaj do wydobyda szczegółów.

Oświetlenie dzienne może być nierozproszonc lub rozproszone przez błękit nieba, chmury różnej grubości i gęstości, może być odbite od obłoków łub przedmiotów naziemnych takich Jak budynki, tkały, woda czy

śnieg.

Oświetlenie budynku bezpośrednimi promieniami słońca nic rozproszonym; przez chmury ani zamgloną atmosferę możemy praktycznie uważać za ostre, bezpółcicnlowe oświetlenie nierozproszonc. Fotografując Jakiś przedmiot oświetlony słońcem na wolnym powietrzu zauważymy, że oprócz szczegółów w świetle uzyskamy choć ciemne, ale dobrze widoczne szczegóły w cleniu. Dzieje się tak dlatego, że oświetla go dodatkowo cala kopuła nieba (rys. 47). Zaznaczone na rysunku strzałki wskażą kierunek 1 jasność świecenia.

Należy pamiętać, że kopula nieba wysyła prawie wyłącznic promienie fioletowe i niebieskie. Zdjęcia robione w dzień słoneczny na otwartej . przestrzeni przy zastosowaniu filtru czerwonego pochłaniającego te promienie, robią wrażenie „księżycowych". Miejsca nie oświetlone bezpośrednio promieniami słonecznymi wychodzą na nich bardzo ciemno. Stosując filtr czerwony otrzymujemy skon tras towanic obrazu, oczywiście fotografowanego w słońcu. Gdy niebo Jest pokryte chmurami w takim stopniu. że przedmioty nie rzucają deni, pełny kąt świecenia wynoai 180°. Mamy wówczas do czynienia ze światłem bardzo rozproszonym (rys. 48).

Do robienia zdjęć obiektów architektury dobra Jest pogoda „słońca zamglonego". Daje ona oświetlenie wtedy, gdy niebo Jest pokryte cienką warstewką lekkich, półprzezroczystych obłoków (rys. 49). Przy takiej pogodzie światło słoneczne Jest Jedynie częśdowo rozproszone. Przedmioty rzucają Jeszcze widoczne, ale już nieostre cienie. Oświetlenie zamglone łagodzi nadmierne kontrasty, zachowując w dużym stopniu plastykę

49