IMAG0873

PYTANIA

Pytania w procesie edukacyjnym odgrywają szczególną rolę Kwestia ta była omawiana pr/cz wielu pedagogów. Rzeczywiście, zadawanie pytań to być może najważniejsza czynność, w jaką mogą się zaangażować nauczyciele.

W istocie nauczyciele traktują zadawanie pytań jako ważny element nauczania. Już w 1912 roku Stcvens wykrył, że nauczyciel szkoły średniej zadaje prawie 400 pytań w ciągu przeciętnego dnia szkolnego, i te wyniki zostały potwierdzone przez późniejsze badania. Na przykład Floyd (1960) stwierdził, że nauczyciele szkół podstawowych zadają średnio 348 pytań w ciągu każdego dnia, inne badania Moyera (1966)    - pokazują, że

nauczyciele zadawali średnio 180 pytań na każdej lekcji przedmiotów ścisłych. Przeprowadzone w szkołach średnich badania Bcllacka i innych (1966) wykazują, że „podstawowa sekwencja wypowiedzi wykryta w badanych klasach to pytanie zadane przez nauczyciela, odpowiedź ucznia i najczęściej nauczycielska reakcja na tę odpowiedź". W badaniach tych wyszło też na jaw, że 72% rozmów w klasie to były wypowiedzi nauczyciela, z tego blisko 7% to reakcje na wypowiedzi zainicjowane przez uczniów, reszta to zadawanie pytań uczniom, mobilizowanie ich uwagi i komentowanie tego, co mówili.

Na podstawie tego, jakie pytania nauczyciel zadaje, uczniowie mogą się zorientować, jakiego rodzaju rozumowania oczekuje się od nich.

Sievens (1912) stwierdził, że u badanych przez niego nauczycieli 66% pytań to pyumta o zapamiętane wiadomości - często wzięte bezpośrednio z podręcznika. Uderzające jest. że w badaniu prowadzonym 50 lat później Floyd (1966) uznał ponad 75% pytań nauczycielskich za wymagające odpowiedzi polegających na podaniu faktów.

Taba, Levinc i Elzcy (1964) oraz Hunkins (1972) wykazali, że różne typy pytań wywołują różne rodzaje myślenia, ważne jest więc, by nauczyciel był świadom, w jakim celu zadaje pytania.

klaiyfikacji pytań

Istnieje wide klasyfikacji pytań i większość i nich jest pożyteczna w tym <ftsie. że tworzy ranty pojęciowe ułatwiające porządkowanie pytań- Jedna i najbardziej znanych klasyfikacji to Taksonomia celo* edukacyjnych Błooma (}956). W taksonomii Błooma istmejc 6 poziomów i pytania formułowane na poszczególnych poziomach wymagają odpowiedzi angażujących pacyficzne procesy myślana

Powinieneś umieć formułować pytania dotyczące każdego poziomu po to, by zachęcać uczniów do posługiwania się wieloma różnymi procesami kognitywnymi. Wspomniane 6 poziomów określa się następująco: ł. Wiedza. v -

2.    Zrozumienie.

3.    Zastosowanie, •

4.    Analiza.

5.    Synteza. y

6.    EwalunCja.

Wiedza

Jeśli twoim celem jest stwierdzenie, czy uczniowie pamiętają konkretne fakty, zadaj pytania wymagające przypomnienia sobie informacji

Przykłady

(a)    Kiedy Henryk VIII został królem Anglii?

(b)    Wymień dwa rodzaje naczyń krwionośnych.

(cj Kto napisał sztukę Sen nocy letniej?

(d) Jakie miasto jest stolicą Francji?

Przypominanie sobie daje się zaobserwować, gdy uczeń podaje specyficzne fakty lub informacje mniej więcej w tej samej formie, jak przedstawił je przedtem nauczyciel tub podręcznik. Odpowiedź polegająca na przypomnieniu nie wychodzi poza informacje uprzednio przedstawione, nie ma ta też zmiany formy czy porządku przedstawienia informacji. Łatwo można ocenić, czy odpowiedź jest dobra, czy zła. porównując ją ze źródł^W W te kategorie będą włączone także informacje, które nabywa się przez coJfziennc doświadczenie, na przykład: Co kupujemy na poczcie? Wiedza ma podstawowe znaczenie dla innych poziomów myślenia. Nie można polecić uczniom, by mysich na wyższych poziomach, jeśli brak im podstawowych informacji.

Mimo że wiedza jest tak ważna, z kategorią tą wiążą się jednak pewne niebezpieczeństwa. Najważniejsze to to, że nauczyciele mają tendencję do nadużywania tej kategorii. Iime polega na tym, że poprzez pytania o wiedzę ocenia się tylko powierzchowne rozumienie zjawisk, a to, co zapamiętane, staje stfjiukęńcu szybko zapomniane,