Image00097

Hwmh '(ppiiwr * —rjn> mi* Mfnimm OMioffMa i#J ISP

Andrzej SZMAJKE

ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE A AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA

Pojęcie "zaangażowanie społeczne" jest najczęściej używane w literaturze publicystyczno-propagandowej oraz socjologicznej. Takie rozumienie terminu "zaangażowanie społeczne" odnosi się do złożonej struktury psychologicznej, w której zachodzi zgodność co najmniej dwóch elementów: wyznawanej ideologii i podejmowania działań na jej rzecz. Rozumienie to jest podobne do funkcjonującego w psychologii pojęcia postawy. Postawę traktuje się jako "względnie trwałą strukturę f lub dyspozycję do pojawiania się takiej struktury) procesów poznawczych, emocjonalnych i tendencji do zachowań, w której wyraża się określony stosunek wobec danego przedmiotu" (Mika 1981, s. 116). W psychologii problem wzajemnej zgodności składowych elementów postawy wystąpił już dosyć dawno (por. badania La Piere’a) t dotyczył głównie problemu zgodności postawy z zachowaniem, czyli, inaczej mówiąc, problemu zgodności elementów ewaluatyw-no-poznawczych ze składnikiem behawioralnym postawy.

Generalnie rzecz biorąc, dorobek psychologii uprawnia do twierdzenia, że zgodność wewnętrznych elementów postawy (wiedza i ocena) z zewnętrznym zachowaniem wobec obiektu postawy zależy od dodatkowych cenników pośredniczących (por. Mika 19.81).

W niniejszym opracowaniu przyjmuje się rozgraniczenie dwóch pojęć: zaangażowania społecznego i aktywności społecznej. Termin zaangażowanie społeczne ograniczono tutaj wyłącznie do sfery przeżyć wewnętrznych podmiotu, natomias.t aktywność społeczną traktuje się jako możliwy (acz niekonieczny) przejaw tego zaangażowania.