f.2. Metoda Rilu
Poszukujemy ekstremum funkcjonału przy założeniu, że funkcja u(x, y) ma postać nhinacji liniowej
HU,y) = u0(-x,y)+ £ «*«*(*, y), (11.102)
ic: ak, k= 1,2, n są stałymi. Przyjmujemy, że «0(jt,y) spełnia warunki brzegowe ie same jak funkcja w(x, y), natomiast pozostałe wyrazy w,(x,y), «2(x,y), w„(.v, y)
tniąją zerowe warunki brzegowe.
Po podstawieniu zależności (11,102) do wzoru (11.94), funkcjonał można przedstawić mstaci
l(u) = 0{a],a2> (11J03)
lółczynniki o1, «2, ..., a„ wyznaczamy, rozwiązując układ równań
?=0. k= l, 2, ..., /I (11.104)
;ytnany na podstawie warunku koniecznego istnieniu ekstremum funkcji <t> n zmiennych air Jest to tzw. minimalizacja funkcjonału.
Sposób postępowania przy stosowaniu metody Ritza będzie przedstawiony na pod-'ie dwóch przykładów.
Przykład 1, Rozpatrzymy cienka płytkę kulowa w poprzecznym polu magnetycznym, omawianą 9.7.2, Obliczenie gęstości prądów wirowych w tej płytce sprowadza się do wyznaczenia i-ozwią-i równania różniczkowego (por. wzór 9.77)
<i2ii id it
ą- ygi),,. (11.105)
dr r dr
injącego warunek brzegowy n(rlij = o w (makiach krawędzi płytki. Oznaczenia wielkości wystę-ych w tym równania omówione są w p, 9.7.2,
Przybliżone rozwiązanie równania (11.105) przyjmujemy, pozostawiając w zależności (11.102) pierwszy wyraz, czyli
"(r)ra«„<r) = «(,fro-r), (11,106)
eja ta spełnia zerowy warunek brzegowy w punktach krawędzi płytki. Współczynnik a„ obliczamy, na li/ująć funkcjonał
/(»)= J (j") +j2ru;'r/«0r«(r)j dr, (11.107)
miny na podstawie wzoru l II. 100). PodsLawiająe dnjdr= — a0, znajdujemy po wykonaniu pro-rachunków
i (i/) = ‘ r.j fin rjj ua,
: czego
d/
du0
fu «0 -I- jjdjy.yflu ryj = 0,
o o - — \jriy(/R0 r o .
«=» - i](oyffffar),(r0-r). (11.108)
Gęstość prądu w płytce ma tylko składową
, 1 Su 1 ■ „
Jt=~ — jwyBofo
9 t)r 5
(por. p. 9.7.2). Gęstość mocy prądów wirowych jest równa
wobec czego straty wiroprądowe są równe
'■o
p= I - |[J|[1dr = --| g2nrdr=f)2ygB„ zj.
J y 9 J 9
V o
Straty wiroprądowe obliczone na podstawie tego wzoru są mniejsze o ok. 11% w porównaniu z wynikami otrzymanymi na podstawie wyrażenia (9.81). Wzory te są ważne dla bardzo cienkich płytek o małym promieniu (ok. I cm). Dokładniejsze rozwiązanie można otrzymać, przedstawiając przybliżone rozwiązanie w postaci sumy zawierającej więcej składników . Należy jednak zwrócić uwagę, iż powiększanie liczby składników rozwiązania powoduje wzrost pracochłonności obliczeń.
Przykład 2. Obliczymy gęstość prądu w cienkiej płytce metalowej o postaci prostokąta (rys. 11.1) umieszczonej w harmonicznym polu magnetycznym równomiernym prostopadle do linii pola. Niech Ba oznacza indukcję magnetyczną, zaś y i ; — grubość i konduklywność płytki.
Zagadnienie sprowadza się do wyznaczenia rozwiązania równania Poissuna (1 ].46) przy fl0(v, y) = — Bn, spełniającego warunki brzegowe (11.47). Przybliżone rozwiązanie tego równania przyjmujemy w postaci
«(.v, y) = do(o* — x~ Hó — r'), (11.109)
zatrzymując we wzorze (U. 102) tylko pierwszy wyraz. Funkcja (11.109) spełnia zerowy warunek brzegowy w punktach krawędzi płytki. Współczynnik a„ wyznaczamy, minimalizując funkcjonał
a b
/< /()== J | b j" if j +j 2<.'j/,r//łu «(.v, r)J d.rdy (11.110
otrzymany na podstawie wyrażenia (11.98), Podstawiając
<'u . , r?H , ,
• ■• = — 2o0.v(/>* - v ), i; =— 2o0<« — r )y o.v t1 v
do zależności (11.110), otrzymujemy po wykonaniu elementarnych rachunków
128
32
/(«)= - a b3(a + b )a,"j -fj i<>i'gBa u' />' a<> .
45 9
wobec czego
d/ 256 , , . , .32 t 3 „
-—= — a3b3ia +// )«o+j „ toygBaa-b =0, dfl0 45 9
a stąd
9o)ygBa