324
Z bardziej nowoczesnych stopów należy wymienić stopy metali ferromagnetycznych z pierwiastkami ziem rzadkich, jak: Nd-Fe-B, czy Sm-Pr-Ca. Charakteryzują się one bardzo wysoką wartością (B//)max (np. dla stopu Sm—Co wynosi ona 190 kJ/m3), ale niedostateczną stabilnością własności magnetycznych i mechanicznych [2].
5.61 Magnesy trwałe z materiałów stopowych wykonuje się różnymi metodami:
— przez odlewanie odpowiednich kształtów połączone zwykle z dodatkową obróbką przez szlifowanie;
— przez walcowanie na gorąco lub zimno; z uzyskanego półfabrykatu w postaci taśm, prętów lub blach przez cięcie, wykrawanie lub toczenie wytwarza się magnesy o odpowiednich kształtach;
— przez prasowanie pod ciśnieniem proszków uzyskanych z reakcji chemicznych lub przez kruszenie i mielenie materiałów stopowych;
— przez prasowanie proszków i następnie ich spiekanie w temperaturze powyżej 1000°C (często w atmosferze ochronnej, jak np. stopy Nd-Fe-B).
5.62. Procentowy skład stopu magnetycznego nie określa jednak jednoznacznie jego własności magnetycznych. Niemniej ważny jest rodzaj obróbki mechanicznej i termicznej, którym poddaje się materiał.
Przez poddanie stopu Alnico specjalnej, dosyć skomplikowanej obróbce cieplnej [41], można uzyskać zorientowaną mikrostrukturę materiału polikrystalicznego, w którym poszczególne domeny zawierają pojedyncze wydłużone kryształy.
Przez podgrzanie materiału do temperatury powyżej TR oraz jego rekrystalizację w zewnętrznym polu magnetycznym, otrzymuje się strukturę kolumnową ziaren o wzajemnie równoległych osiach krystalicznych. W rezultacie uzyskuje się materiał anizotropowy, o znacznie lepszych własnościach magnetycznych: dużych wartościach Hr i :ł.
C x /max
T
1.2
0.8
0,‘
Rys. 5.62-1. Krzywe odmagnesowania stopówAlnico, uzyskanych przy użyciu różnych technologii wytwarzania: 1 — materia! izotropowy wyżarzany w nieobecności pola magnetycznego, 2 — materiał izotropowy wyżarzany w polu magnetycznym, 3 — materiał anizotropowy wyżarzany w polu magnetycznym