img006 (74)

166 Percepcja i waloryzacja przestrzeni nitu^ta ...

W Będzinie wyraźny podział na osiedla skutkował tym, żc respondenci mieli najmniejsze kłopoty ze wskazywaniem ich, jako przykłady konkretnych kategorii i posługiwali się ogólnie znanymi nazwami dzielnic. Najczęściej dzielnice te stanowiły przykład negatywnych biegunów kategorii waloryzacyjnych. Szczególnie niekorzystnie charakteryzowane było stare, robotnicze osiedle Ksawera. Wskazywano je jako najbardziej niebezpieczne w Będzinie (24 osoby), złe (16 wskazań), a także jako osiedle najbardziej nic łubiane (11 wskazań). Często wymieniano je takżejako przykład miejsca biednego (8 osób), brzydkiego (także S wskazań), jak również osiedla brudnego i chaotycznego (po 6 osób).

Negatywnie waloryzowane były też duże będzińskie „blokowiska”: Syberka i Warpie. Z kolei osiedle Zamkowe - trzecie z największych będzińskich osiedli jest, zdaniem respondentów, lustrzanym odbiciem zarówno Syberki, jak i Warpia. Osiedle Zamkowe jest w Będzinie przestrzenią odniesienia pozytywnego. Taka sytuacja ma miejsce przy określeniach miejsc nowoczesnych - 20 osób wskazało na to osiedle jako nowoczesną część miasta, bogatych 1S wskazań, ładnych - 17, czystych - 14, spokojnych -II, uporządkowanych i bezpiecznych - po 9 osób. Innymi waloryzowanymi pozytywnie przestrzeniami są skupiska domków jednorodzinnych, z których te znajdujące się przy ul. Namiarkowej wskazywane były najczęściej.

Specyfiką Będzina jest bardzo negatywna ocena centrum miasta. Właściwie samo centrum może rywalizować z Ksawerą o miano najgorszej dzielnicy w mieście. Centrum bowiem wskazane zostało przez największa liczbę osób jako hałaśliwa (25 wskazań), biedna (20 wskazań), brzydka (18 wskazań), brudna (15 wskazań) tradycyjna oraz chaotyczna (po 14 wskazań) część miasta. Tyle samo osób uważa centrum za miejsce niebezpieczne, a 13 za miejsce zlc. 6 osób deklaruje, żc centrum nic lubi, a przeciwnych deklaracji odnotowano 3. Potencjalnie najbardziej reprezentatywny obszar miasta stał się przestrzenią odniesienia negatywego.

Ocena miasta w kategoriach waloryzacyjnych dokonana przez ekspertów nie różniła się zasadniczo od wskazań ankietowanych. Swobodny charakter rozmowy umożliwiał jednak uzyskanie dodatkowych informacji o mieście i jego fragmentach odpowiadających poszczególnym kategoriom. Dobrym przykładem i zarazem dowodem na to, żc wypowiedzi ekspertów zdecydowanie poszerzają' sposób patrzenia na miasto jest krótka, ale interesująca wypowiedź o centrum Będzina.    ...

Centrum to jest takie downtown. Tam jest niebezpiecznie ijeśli ktoś nie musi albo nie ma tam własnej kamienicy to tam nie mieszka. To jest downtown - centrum\

patologii. Władze miasta mają problem jak ożywić to centrum. Downtownjest"¹

_s.i.,

Warto zwrócić uwagę na lokalne nazewnictwo związane z centrum miasta downtown i dzielnica cudów to dwa najpopularniejsze określenia z jakim spotkano się w trakcie rozmów z mieszkańcami. Określenia ta w adekwatn) sposób pokazują waloryzację tego fragmentu miasta.

Przeciwieństwem Będzina jeśli chodzi o waloryzowanie centrum jest Cieszyn Centrum tego miasta, a szczególnie oś: rynek - ul Głęboka - Wzgórze Zamkowe waloryzowana jest bardzo pozytywnie, to jest ta przestrzeń, którą cieszynianie lubią(tu szczególne miejsce zajmuje Wzgórze Zamkowe wskazywane najczęściej jako miejsce łubiane), uważają za ładne, ale też, co bardzo ważne, bezpieczne. Jest to także przestrzeń wskazywana jako tradycyjna. Jedynym mankamentem centrum jest hałas. W Cieszynie, co podkreślali także w wywiadach eksperci, ładne jest to co ma wartość historyczną, a więc szczególnie obszar centralny, w którym jednak dostrzec można różne mankamenty (np. wynikające z braku dbałości o detale)

Cieszyn różni się także od Będzina pod względem czytelności podziału na osiedla i dzielnice. Cieszyńskie osiedla nic są tak wyraźnie wyodrębnione w przestrzeni tego miasta, ale też nie mają aż tylu cccii specyficznych, jak te będzińskie, stąd leż o wiele rzadziej respondenci cieszyńscy wskazywali je jako miejsca odpowiadające kategoriom waloryzacyjnym. Jeśli już wskazywane były osiedla to te z wielkiej płyty, szczególnie Piastowskie, jako miejsca niebezpieczne.

Duże osiedla mieszkaniowe także przez ekspertów traktowane są jako przestrzeń nijaka, chaotyczna. Jeden z ekspertów tłumaczy to, zresztą słusznie, systemem politycznym, jaki wówczas panował w Polsce '' Denerwuje mnie ten okres budownictwa, kiedy stawiano klocki, a nie domy. Te ■fóśiedla są szare, takie same budynki. Ja wiem, że o to między innymi chodziło, ■żebyśmy byli tacy sami, szarzy, a nie o to przecież chodzi. (C, M, 60, średnie) '^'Eksperci podkreślali także, że w Cieszynie nie można raczej mówić o osiedlach lub dzielnicach lepszych i gorszych, chociaż zauważyć można dwie tenden-. ćje. Po pierwsze, centrum zamieszkiwane jest raczej przez ludzi uboższych, co jest efektem tego, że w tej części Cieszyna zasoby mieszkaniowe należą do miasta. ;Nic można jednak mówić tu o tak jaskrawych zjawiskach patologicznych, jakie .'■występują w Będzinie. Po drugie, lepsze, bogatsze fragmenty można znaleźć na ^obszarach peryferyjnych miasta. Nic istnieje jednak żadne cieszyńskie „Beverly .Hills”, jak określił to jeden z ekspertów, choć, na co wskazywali ankietowani, iNjlńiśztwo jest wyróżniającą się pod względem bogactwa i prestiżu dzielnicą -miasta. •

fr ■    ■ ■

^żWć'dług ekspertów w Cieszynie trudno także doszukiwać się elementów

4 . I... J____1

HOwrić.7#*ęnV\ć^i Toćli